༄༅།།སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས།

ནམོཨབལོཀིཏེཤྭརཱཡ། འཕགས་མཆོག་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་བཞེད་དགོངས་རྣམས།། མཁྱེན་པའི་ནུས་སྟོབས་མངའ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ།། ལག་ཏུ་ལེན་ལ་གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་པའི།། དམ་པ་ཁྱེད་ནི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་ཉིད།། ཅེས་མངོན་བསྟོད་ཀྱིས་སྔུན་བསུས་ཏེ། ༸སྐྱབས་རྗེ་ཟམ་གདོང་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོ་མཆོག་ནི་ཕྱི་ལོ་༡༩༣༩ ལོར་བོད་མདོ་ཁམས་འཇོལ་ནགས་འབྲུག་ཏུ་ཡབ་མགོན་པོ་བསོད་ནམས་དང་ཡུམ་པདྨ་མཁའ་འགྲོ་གཉིས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་སྲས་སུ་ཞིང་པ་དབུལ་པོ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་དུ་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་། དགུང་ལོ་བཞིར་སོན་པ་ན་ཡངས་ཅན་ཕུན་ཚོགས་གླིང་དགོན་པར་ཨ་ཞང་དགེ་སློང་ཞིག་གི་མཉམ་དུ་བཞུགས། དགུང་ལོ་ལྔར་ཕེབས་སྐབས་ཟམ་གདོང་སྐུ་ཕྲེང་བཞི་པའི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་གྱིས་འཇོལ་དགའ་ལྡན་བདེ་ཆེན་གླིང་དུ་ཁྲི་འདོན་ཞུས། དགུང་ལོ་བདུན་ལ་སོན་པ་ན་མཁན་ཆེན་རྡོ་རྗེ་འཆང་༸སྐྱབས་རྗེ་ཟངས་འབུམ་ངག་དབང་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་ཆུ་གཏེར་དཔལ་བཟང་པོ་མཆོག་གི་དྲུང་ནས་བར་མ་རབ་བྱུང་དང་། དགེ་ཚུལ་གྱི་བསླབ་སྡོམ་བཞེས། དགུང་ལོ་དགུར་ཕེབས་སྐབས་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་ངག་དབང་སྦྱིན་པ་མཆོག་གིས་དབུས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དྲུག་གི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ཏེ་བརྡ་སྤྲོད་སོགས་ཐུན་མོང་བའི་རིག་པའི་གནས་དང་། ལམ་རིམ་སོགས་ལ་སྦྱངས་པ་མཛད། དགུང་ལོ་བཅུ་གཉིས་སུ་སོན་པ་ན་གདན་ས་ཆེན་པོ་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་སུ་ཆོས་ཞུགས་ཀྱིས་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ལྔ་སྤྱི་བོར་བཀུར་ཏེ་གཞུང་ཆེན་ལ་ཐོས་བསམ་དང་། ཆོས་བཀའ་མང་ཙམ་གསན་བཞེས་གནང་། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༩ ལོར་འཛིན་དབུ་མ་རྙིང་པར་ཕེབས་ཙམ་ན་རྒྱ་གར་དུ་༸གོང་ས་ཡབ་སྲས་ཀྱི་ཕེབས་རྗེས་སུ་བཙན་བྱོལ་ལ་ཕེབས་འབྱོར་གྱིས་ལོ་དེའི་དགུན་ཐོག་དགུང་ལོ་ཉི་ཤུ་ཧྲིལ་པོར་ལོན་པ་ན་མཁན་ཆེན་འདུལ་བ་འཛིན་པ་ཡོངས་རྫོགས་བསྟན་པའི་མངའ་བདག་༸སྐྱབས་མགོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་མཁན་པོ་དང་། ༸སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་གླིང་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལས་སློབ། མཚན་ཞབས་གསེར་ཀོང་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོས་གསང་སྟོན། ༸སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་ཁྲི་བྱང་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དབུས་ཁ་སྐོང་གི་དགེ་འདུན་གྲངས་ཚང་བའི་དྲུང་ནས་འཕགས་ཡུལ་རྡོ་རྗེ་གདན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བསྙེན་པར་རྫོགས་པའི་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་བཞེས། ཕྱི་ལོ་༡༩༦༠ ལོ་དཀྱིལ་ནས་དྷ་སར་བཀའ་འགུགས་གནང་བ་བཞིན་ཕེབས་ཏེ་༸སྐྱབས་རྗེ་ཡོངས་འཛིན་རྣམ་གཉིས་དང་། བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་ཏྲེ་ཧོར་སྐྱོར་དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་བཅས་ཀྱི་དྲུང་ནས་ཐོས་བསམ་དང་། འབྲི་རྩོམ། དཔེ་ཁྲིད་སོགས་ཅི་རིགས་ཞུས་པ་དང་ཆབས་ཅིག བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་སྲི་ཞུའི་ཞབས་སྣེར་ཞུགས་ཏེ་ཌལ་ཧོར་གདན་གསུམ་གྱི་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ལ་ཐ་སྙད་རིག་པའི་སློབ་ཁྲིད་གནང་བ་བཅས།

དང་པོ། ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་མཛད་ཁུར་བསྐོ་གཞག་ཁག
ཕྱི་ལོ་༡༩༦༡ ཕྱི་ཟླ་༡༠ པ་ནས་སིམ་ལ་གཏན་སློབ་ཀྱི་བོད་དགེ་དང་ཆོས་དགེ ཕྱི་ལོ་༡༩༦༣ ལོར་སིམ་ལ་གཏན་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱིའི་ལས་ཚབ། ཕྱི་ལོ་༡༩༦༤ ལོར་རྡོར་གླིང་གཏན་སློབ་ཀྱི་བོད་དགེ་དང་ཆོས་དགེ ཕྱི་ལོ་༡༩༦༥ ནས་༡༩༧༠ ལོ་མཇུག་བར་ཌལ་ཧོར་གཏན་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱིའི་མཛད་ཁུར་གནང་མུར་སློབ་གཉེར་མཇུག་སྐྱོང་དང། ཕྱི་ལོ་༡༩༦༨ ལོར་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་འཕར་མ་དང་། ཕྱི་ལོ་༡༩༦༩ ལོར་སྔགས་རམས་དམ་འཇོག་གནང་། ཕྱི་ལོ་༡༩༧༡ ནས་༡༩༧༧ བར་ཝཱར་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་སློབ་གྲྭའི་སློབ་སྤྱི་དང་། ཕྱི་ལོ་༡༩༧༧ ནས་༡༩༨༨ བར་ཝཱར་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་སློབ་སྤྱི་དང་ངེས་སྟོན་པ་གཅིག་ལྕོགས། ཕྱི་ལོ་༡༩༨༨ ནས་༢༠༠༠ ལོ་མཇུག་བར་ཝཱར་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་ངེས་སྟོན་པའི་མཛད་འགན་བཞེས། ལྷག་པར་དུ་ཝཱར་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༡ ནས་བཟུང་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་གསུམ་ལ་ཉེ་བ་སློབ་སྤྱི་དང་ངེས་སྟོན་པའི་མཛད་འགན་བཞེས་པའི་རིང་། ཆེས་དགོངས་ཡངས་དཀྱེལ་ཆེའི་གཟིགས་སྟངས་དང་། མཁས་འཇོན་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཡང་དག་པའི་མཛད་བྱུས་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས། སློབ་ཁང་འདིའི་ཐོག་མའི་གནས་བབས་བྱིའུ་ཕྲུག་ཐང་གྱར་ལྟ་བུའི་ཆེས་ཉམས་ཐག་པའི་གནས་སྟངས་ལས་གྲོལ་བར་མཛད་ནས། མཐར་སྣོད་བཅུད་ཡོངས་རྫོགས་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ཚད་དང་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྐར་རྟགས་ལྔ་ཅན་ཐོབ་ཐུབ་པའི་ངོ་བོར་བསྒྱུར་བ་དང༌། ཡུན་རིང་ཆེས་ཡར་ལྡན་གྱི་ཚུལ་དུ་རྒྱུན་སྐྱོང་དང་འབྲེལ། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་ཡར་ཐོན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བར་མཛད། ཕྱི་ལོ་༡༩༩༤ ནས་༡༩༩༥ བར་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་རྒྱ་གར་ལྟ་གྲུབ་ཉམས་ཞིབ་ལྷན་ཚོགས་(Indian Council of Philosophical Research)ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་སྟོན་པ་(National Lectureship)ཞེས་པའི་མཚན་གནས་འབུལ་བཞེས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་གྲགས་ཆེ་བའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་(University)ལྔའི་ནང་ཆོས་རིག་དང་འབྲེལ་བའི་གསུང་བཤད་བསྩལ་གནང་མཛད་པ་བཅས།

གཉིས་པ། ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་མཛད་ཁུར་ཇི་གནང་།
ཕྱི་ལོ་༡༩༧༠ ནས་༡༩༧༣ བར་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་དང་། ཌལ་ཧོར་གཏན་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱིའི་ཕྱག་ལས་གནང་མུས་སྐབས་དུས་ཡུན་གང་མཚམས་རིང་བོད་གཞུང་ཆོས་དོན་ལྷན་ཁང་གི་མཚན་གནས་དྲུང་ཆེའི་ (Honorary Secretary) མཛད་འགན་བཞེས། དེ་བཞིན་ཝཱར་ཎ་ནས་བོད་རང་དབང་བདེན་པའི་ལས་འགུལ་ཐོག་མར་འགོ་འཛུགས་སྐབས་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་མཐུན་འགྱུར་ལམ་སྟོན་མཐིལ་ཕྱིན་གནང་། ཕྱི་ལོ་༡༩༩༠ ལོར་རྩ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་དང་། ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡ ནས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་ཐད་བསྐོས་སྤྱི་འཐུས་དང་སྤྱི་མོས་ཚོགས་གཙོ་དང་། ཕྱི་ལོ་༡༩༩༦ ནས་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་དང་སྤྱི་མོས་ཚོགས་གཙོ་བཅས་ཀྱི་མཛད་འགན་ཐེངས་གཉིས་བསྟུད་མར་བཞེས་རིང་། སྤྱི་ལྷན་ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོར་བསྒྱུར་ཏེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་དང་། ཁྲིམས་ཡིག་དང་སྒྲིག་གཞི་ཁག་རིམ་བཞིན་ཁྲིམས་སུ་བཅས་པའི་ལམ་ནས་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་ཚད་ལྡན་ཡོང་ཐབས། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་མཐོང་དང་། ལས་རིམ་གྱི་ལམ་སྲོལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་ཚད་དང་མཉམ་པ་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་ཐུགས་བརྩོན་ཆེ་བསྐྱེད་གནང་། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༡ ཟླ་༧ ཚེས་༢༩ ཉིན་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་ནང་བརྒྱ་ཆ་༨༤།༤༥ ཐོག་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་༢༠༠༦ ཕྱི་ཟླ་༧ ཚེས་༡ ཉིན་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་དངོས་གཞིའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་ནང་བརྒྱ་ཆ་༩༠།༢༧ ཐོག་ནས་བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་བཞིན། བཀའ་ཁྲིའི་ལས་རྒྱུན་གཉིས་རིང་བདེན་པ་དང་། འཚེ་བ་མེད་པ། ཡང་དག་པའི་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་གྱི་ལྟ་གྲུབ་གསུམ་གཞིར་བཟུང་གིས་གྲོས་ཚོགས་དང་མང་ཚོགས་ལ་འགན་ཁུར་བའི་འཛིན་སྐྱོང་ཚད་ལྡན་དང། དཔལ་འབྱོར་ལོག་འཚོས་མ་བསླད་པའི་ཁྲིམས་མཐུན་ཡོང་ཐབས། གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་དམ་འཛིན་གྱིས་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ལ་ཐུགས་བརྩོན་བླ་མེད་གནང་བ་བཅས།

གསུམ་པ། ཤེས་ཡོན་དང་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་དོན་གྱིི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ཏུ་མཛད་ཁུར་ཇི་གནང་།
༡། དགེ་ལུགས་པ་ལེགས་བྱང་ལྷན་ཚོགས་(Gelugpa Cultural Society) ཀྱི་ཚོགས་གཞོན།
༢། རྒྱ་གར་གྱི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ལྷན་ཚོགས་ (Association of Indian Universities) ཀྱི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི། (ལས་རྒྱུན་ཐེངས་དྲུག)
༣། རྒྱ་གར་གྱི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ལྷན་ཚོགས་ (Association of Indian Universities) ཀྱི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན། (ཕྱི་ལོ་༡༩༩༧ ལོར།)
༤། རྒྱ་གར་གྱི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ལྷན་ཚོགས་ (Association of Indian Universities) ཀྱི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ། (ཕྱི་ལོ་༡༩༩༨ ལོར།)
༥། ཨིན་ཇིས་མངའ་དབང་བསྒྱུར་མྱོང་བའི་ཡུལ་ལུང་ཁག་གི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ལྷན་ཚོགས་(Association of Commonwealth Universities) ཀྱི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི།
༦། རྒྱ་གར་གྱི་ལྟ་གྲུབ་ཉམས་ཞིབ་ལྷན་ཚོགས་(Indian Council of Philosophical Research) ཀྱི་ཚོགས་མི། (རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཐད་བསྐོས།) (ལས་རྒྱུན་ཐེངས་གཉིས།)
༧། རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་རྒྱལ་ཡོངས་ནང་པའི་སློབ་གཉེར་གྱི་གྲོས་འདེབས་ཚོགས་ཆུང་(National Advisory Committee for Buddhist Studies) གི་ཚོགས་མི། (རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཐད་བསྐོས།) (ལས་རྒྱུན་ཐེངས་གཉིས།)
༨། ཨུཏྟར་པྲདེཤ་མངའ་སྡེ་གཞུང་གི་ནང་པའི་སློབ་གཉེར་གྱི་གྲོས་འདེབས་ཚོགས་ཆུང་(Advisory Board for Buddhist Studies, Uttar Pradesh Government) གི་ཚོགས་མི།
༩། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་(World Buddhist Social Service, Saigon, Vietnam) ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན།
༡༠། རྒྱ་གར་ཨེ་ཤི་ཡའི་ཚོགས་པའི (Asiatic Society of India) འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི།(རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཐད་བསྐོས།)(ལས་རྒྱུན་ཐེངས་གཉིས།)
༡༡། རྒྱ་གར་གྱི་ཀྲྀཥྞམཱུརྟིའི་ཐེབས་རྩའི་(Krishnamurti Foundation of India) ཚོགས་མི།
༡༢། དབུས་བོད་སློབ་འཛིན་སྐྱོང་(Central Tibetan Schools Administration)གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི།(༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐད་བསྐོས།)
༡༣། སིཀིམ་བོད་རིག་པའི་ཉམས་ཞིབ་ཁང་ (Sikkim Research Institute of Tibetology) གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི། (རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཐད་བསྐོས།)
༡༤། ནབ་ནཱལནྡཱམཧཱབིཧཱར་ (Nav Nalanda Institute) གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི། (རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཐད་བསྐོས།)
༡༥། ལ་དྭགས་དབུས་གཞུང་ནང་པའི་རིག་གནས་མཐོ་སློབ་ཁང་ (Central Institute of Buddhist Studies, Ladakh) གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི། (རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཐད་བསྐོས།) (ལས་རྒྱུན་ཐེངས་གསུམ།)
༡༦། དྷ་ས་དཔེ་མཛོད་ཁང་ (Library of Tibetan Works and Archives) གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ། (༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐད་བསྐོས།)
༡༧། འཛམ་གླིང་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ (Global Education Association, New York, USA) ཀྱི་སློབ་སྟོན་པ།
༡༨། འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ (World Peace University, USA) གི་སློབ་སྟོན་པ།
༡༩། ཨེ་ཤི་ཡའི་མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་སློབ་ཁང་(Institute for Asian Democracy, New York, USA) གི་སློབ་སྟོན་པ།
༢༠། འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཁྱབ་ཐེབས་རྩའི་(Foundation of Universal Responsibility) ཚོགས་མི། (༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐད་བསྐོས།)
༢༡། ནོར་གླིང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་(Norbulingka Institute) གི་དགེ་རྩའི་ཚོགས་མི།
༢༢། སློབ་དཔོན་ནརེནྡྲདེབ་པཱལིའི་རིག་སློབ་ཁང་ (Acharya Narendra Dev Institute of Pali Studies) གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི། (ཨུཏྟར་པྲདེཤ་གཞུང་གིས་ཐད་བསྐོས།)
༢༣། ནཱགཱརྗུན་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ (Nagarjuna University) ནང་ཐེག་ཆེན་སློབ་ཁང་ (Mahayana Institute) གི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ (Board of Studies) ཀྱི་ཚོགས་མི།
༢༤། ཤཱནྟིནིཀེཏན་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ (Shantiniketan University) ནང་འཕགས་བོད་སློབ་གཉེར་ཁང་ (Indo-Tibetan Studies) གི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ (Board of Studies) ཀྱི་ཚོགས་མི།
༢༥། པཾཇཱབ་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ (Punjab University, Chandigarh) ནང་ཨེ་ཤི་ཡའི་སློབ་གཉེར་རིག་སྡེའི་ (Department of Asian Studies) ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ (Board of Studies) ཀྱི་ཚོགས་མི།
༢༦། པཾཇཱབཱི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ (Punjabi University, Patiala) གི་ནང་དོན་རིག་པའི་སྡེ་ཚན་ (Department of Religious Studies) གྱི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ (Board of Studies) ཀྱི་ཚོགས་མི།
༢༧། ཏས་མ་ནི་ཡའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ (Tasmania University, Australia) གི་གདན་ཞུའི་སློབ་དཔོན། (Visiting Professor)
༢༨། ཧེམ་ཤཱ་ཡར་མཐོ་སློབ་ (Hampshire College, USA) ཀྱི་གདན་ཞུའི་སློབ་དཔོན། (Visiting Professor)
༢༩། ༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་དགེ་རྩ་ཚོགས་པའི་ (Dalai Lama Trust) ཚོགས་མི། (༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐད་བསྐོས།)
༣༠། ནཱག་པུར་གྱི་བུདྡྷ་བྷུམི་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ།
༣༡། པ་ཋཱན་ཀོཊ་པྲསྠཱན་ཨཱཤྲམ་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི།
༣༢། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་དང་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྟོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ།
༣༣། ལཁ་ནཨཱུ་ཀུམཱར་སྭཱམཱི་ཉམས་ཞིབ་ཁང་ (Coomaraswamy Centre for Traditional Studies, Lucknow) གི་ཚོགས་གཙོ།
༣༤། མེརཱཋ། སེམས་དང་སྲོག་གི་དགེ་རྩའི་ཚོགས་གཙོ།
༣༥། སཱྃཅཱི་ནང་པ་དང་རྒྱ་གར་སློབ་གཉེར་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་(Sanchi University of Buddhist-Indic Studies, Govt. of Madhya Pradesh)གི་ལྷག་པའི་རིགས་བདག(Chancellor)(མདྷྱ་པྲདེཤ་གཞུང་གིས་ཐད་བསྐོས།)
༣༦། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་པའི་ལྷན་ཚོགས་(International Buddhist Congregation) ཀྱི་ཚོགས་གཙོ།
༣༧། རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་མཁས་དབང་སློབ་སྟོན་ལྷན་ཚོགས་ (Expert Advisory Committee, Ministry of Culture, Govt. of India) ཀྱི་ཚོགས་མི། (རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཐད་བསྐོས།) (༢༠༡༤ ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༧ ནས་ ༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༦ བར།)
དེ་ལྟར་གོང་གསལ་ལས་ཁུར་ཁག་གིས་མཚོན་བོད་དང་བོད་མི། རྒྱ་གར་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་ཡོན་དང་། ལེགས་བྱང་། སྤྱི་ཚོགས་བདེ་དོན། ཆབ་སྲིད་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་སྣ་མང་ནང་ཞུགས་ཏེ་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་ཕྱག་ལས་ཁག་གི་དན་རྟགས་སུ། ནབ་ནཱལནྡཱ་མཧཱཝིཧཱར། བིཧཱར། (Nav Nalanda Mahavihar, Bihar) དང་། ཏིལཀ་མཧཱརཱཥྚྲ་བིདྱཱཔཱིཋ། པུཎེ། (Tilak Maharashtra Vidyapeeth, Pune) བནཱརས་ཧིནྡུ་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་ཤེས་ཡོན་སྡེ་ཚན། ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི། (Department of Education, Banaras Hindu University, Varanasi) གུཇརཱཏ་བིདྱཱཔཱིཋ། ཨཧམདཱབཱད། (Gujarat Vidyapith, Ahmedabad) སོགས་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ཁག་གིས་མཚན་གནས་ཕྱག་ཁྱེར་འབུལ་ཐབས་གནང་ཡོད་རུང་། བསླབ་པ་མཐར་སོན་པའི་དགའ་སྟོན་གྱི་གསུང་བཤད་གནང་བ་ལས། མཚན་གནས་ཕྱག་ཁྱེར་ཞལ་བཞེས་གནང་མི་འདུག
བཞི་པ། དགོངས་པ་བཞེས་སྟངས་དང་མཛད་འཕྲིན་གང་དང་གང་བསྐྱངས་པ།
གང་ཉིད་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ཐུན་མོང་སྣང་རུང་རྣམས་ཀྱང་ཞིབ་ཚགས་ཞུ་ཐབས་མ་མཆིས་ན། གཞན་རྣམས་ལྟ་ག་ལ་བཟོད། འོན་ཀྱང་ཡོངས་གྲགས་གཙོ་ཆེ་ཁག་ཆེ་ལོང་ཙམ་བསྡུས་ཏེ་ཞུ་ན།

༡། ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་དད་འདུན་གཡོ་བ་མེད་པ།
༸སྐྱབས་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ཚུལ་ལ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོས་བཀའ་དང་ལམ་སྟོན་གང་གནང་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་ཐུགས་དོགས་སྤུ་ཙམ་མེད་པར་ཤར་བསྐྱོད་ཀྱིས་ལག་ལེན་དོན་འཁེལ་དུ་གནང་བ་མ་ཟད། ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་གཞི་མེད་སྐྱོན་འཛུགས་དང་མཚན་སྨོད་ཞུ་མཁན་རྣམས་ལ་དངོས་སུ་མདུན་ཐོན་གྱིས་རིགས་པ་དང་རྒྱུ་མཚན་ཐོག་ནས་གདོང་ལེན་གསལ་བཤད་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་བཞེད་ཟབ་མོ་རྣམས་རྟོགས་ཐུབ་མཁན་དང་། ཕྱག་བསྟར་ཐུབ་མཁན། དབུ་འོག་དཔུང་འདེགས་ཞུ་མཁན་ཁོང་ཉིད་ལྟ་བུ་ཧ་ལམ་མེད་ཅེས་བརྗོད་ནའང་ཆོག གཞན་ཡང་འོག་ཏུ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་བཅོས་བསྒྱུར་དང་གསར་གཏོད་ཀྱི་བྱ་གཞག་རྣམས་ཀྱང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཞེད་དགོངས་ཀྱི་མཐིལ་ནས་ཕྱུང་སྟེ་ལག་བསྟར་གནང་བ་ཡིན་པ་གདོན་མི་ཟ།

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་གནང་སྐབས་མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་ཐོག་ནས་ལས་དོན་གྱི་གལ་གནད་འཇོག་སྟངས་ལ་མཚོན་ནའང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དེ་ཐོག་མ་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་སོགས་དེའི་རྗེས་སུ་འཇོག་དོན་ཡང་། གྲོས་ཚོགས་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་རྐྱང་པས་འདེམས་པ་དང། ༸གོང་ས་མཆོག་ནི་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་མ་བགྲོས་བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་གྱིས་གོང་དུ་བཀུར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིན་འདུག་པ་ནི་དངོས་གནས་རླབས་ཆེ་བའི་དགོངས་ཚུལ་ཟབ་མོ་ཞིག་ཡིན།

༢། ཤེས་ཡོན་གྱི་གལ་གནད་ལ་གཙིགས་ཆེར་འཛིན་པ།
གཞི་རིམ་གཏན་སློབ་ཁག་གི་བོད་དགེ་དང་། ཆོས་དགེ སློབ་སྤྱི། དེ་བཞིན་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱི་དང་། ངེས་སྟོན་པ་བཅས་རིམ་བཞིན་གནང་བའི་འབྲས་བུར་གང་ཉིད་ཀྱི་དྲིན་འོག་ཏུ་བསྐྱངས་པའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ད་ཆ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ཞབས་ཞུ་བ་དང་། སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ཤེས་ཡོན་ཞབས་ཞུ་བ། འཛམ་གླིང་རྒྱ་ཁྱབ་བོད་མིའི་ཆོས་ཚོགས་ཁག་ཏུ་ཆོས་རིག་ཞབས་ཞུ་བ། སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་བ་སོགས་ཀྱི་འགན་ཁུར་གནང་དང་གནང་མུས་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཁོང་ཚོར་རང་ཉིད་སློབ་དཔོན་མཆོག་གི་སློབ་མ་ཡིན་པའི་གུས་སྤོབས་ཀྱི་ཚོར་བ་དྲག་པོ་ཇི་ཙམ་ཡོད་པའང་རང་རེའི་མཐོང་ཆོས་སུ་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༤ ལོར་རང་གཞུང་བཀའ་ཤག་ནས་ཤེས་རིག་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་བསྡུ་བསྐོང་གནང་བའི་མདུན་སར་ད་ཡོད་བོད་ཀྱི་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། སློབ་སྦྱོང་གི་ལམ་སྲོལ་གཉིས་ཀ་རང་རེའི་དགོས་མཁོར་མ་འཚམས་པར་གྱུར་ཟིན་པ་དང་། ད་ཆ་གནས་ཚུལ་འདིའི་ཐོག་གཞི་རྩའི་གསར་བརྗེ་གཙང་མ་ཞིག་གནང་ན་མ་གཏོགས། ཆད་མཐུད་ཡོ་བསྲང་གིས་ཉམས་གསོ་ཕྲན་བུ་རེ་མཛད་པས་ཐུགས་ཕན་གསོས་མིན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཞིབ་རྒྱས་གསོལ་ཐོག ལོ་རེ་གཉིས་རྗེས་རང་གཞུང་ནས་རེ་སྐུལ་བྱུང་བ་བཞིན་ “བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནང་འབྱུང་འགྱུར་འབྲིང་རིམ་འཛིན་གྲྭའི་བར་བོད་ཡིག་གི་ལམ་ནས་སློབ་ཚན་ཡོངས་རྫོགས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་འཆར་ཟིན།” ཞེས་པའི་དཔྱད་གཞིའི་འཆར་གཞི་རྒྱས་པ་ཞིག་ཕུལ་འདུག་པ་དང་། དེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གནང་སྐབས་ཚོགས་གཙོའི་ལམ་སྟོན་གྱི་ཐོག་ནས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ཞིག་དགོས་ཚུལ་ཐེངས་མང་གསུངས་འདུག་ཀྱང་། ལམ་ལྷོང་མ་བྱུང་བར་བརྟེན། བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་འཁོད་མ་ཐག་རིང་ནས་སྙིང་དུ་བརྣགས་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞི་རིམ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་བཟོ་འགོད་ཀྱིས་འབྱུང་འགྱུར་མི་རིགས་རྣམས་རྣམ་དཔྱོད་དང་བཟང་སྤྱོད་གཉིས་ལྡན་དང་། འཕྲལ་ཕུགས་གཉིས་ཀར་ཕན་རླབས་ཆེ་བའི་ལམ་ཕྱོགས་སུ་བསྒྱུར་བར་མཛད།

༣། མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་ཕྱག་བསྟར་ཐོག་དམ་དོན་ལྷོད་མེད།
༸སྐྱབས་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་རྩ་ཁྲིམས་ཟིན་བྲིས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་གནང་སྟེ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་། མ་འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་བཅས་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་ཐོག་ཐུགས་འགན་རྐང་བཞེས་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གནང་རིང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་དེ་དངོས་སུ་ཡང་དག་པའི་མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ་གང་ཟག་གི་དབང་སྒྱུར་ནས་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་དུ་བཙན་ཐབས་སུ་འཕོ་བར་མཛད་པ་མ་ཟད། གྲོས་ཚོགས་ནང་དུའང་མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་རྣམས་དགེ་རྒན་གྱིས་དགེ་ཕྲུག་ལ་སློབ་ཁྲིད་གནང་བ་བཞིན་རེ་རེ་ནས་ནག་པོ་འབྲུ་བཤེར་ལྟ་བུ་མཛད་ཅིང་། གྲོས་ཚོགས་ལམ་ལུགས་ལ་མཁོ་བའི་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཧ་ལམ་མི་གཅིག་ལག་གཅིག་ལྟ་བུས་ངལ་བ་ལྷུར་ལེན་གནང་དགོས་བྱུང་།
དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་གནང་རིང་སྡེ་ཚན་གསུམ་གྱི་སོ་སོའི་དབང་ཚད་ཆ་བགོས་ལྗིད་མཉམ་བཏང་འཛིན་གྱི་རྒྱ་ལས་མ་བརྒལ་བ་དང། རང་དབང་ཅན་གྱི་ལས་ཁུངས་རྣམས་ལ་ཐེ་བྱུས་མེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཧ་ཅང་ནན་གཟབ་གནང་བར་བརྟེན། བོད་མིའི་མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་དེ་དུས་ཚོད་ཐུང་ངུའི་ནང་ཧ་ཅང་ཚད་མཐོ་པོ་དང་ཡང་དག་པའི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་ཐུབ་པ་བྱུང་།

༤། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ངོ་བོར་གསོན་ཤུགས་དང་འཛིན་སྐྱོང་ཚགས་ཚུད་ཡོང་ཐབས།
བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་གནང་རིང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ངོ་བོ་དེ་གསོན་ཤུགས་ནུས་ལྡན་ཡོང་ཐབས་སུ་ཐབས་ཤེས་བསྟུད་མར་གནང་བའི་འབྲས་བུར་འཛམ་གླིང་སྲིད་གཞུང་ཁག་གིས་དངོས་སུ་ངོས་འཛིན་ཡོད་མེད་ལ་མ་ལྟོས་པར། གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་བློ་ངོར་རང་གི་རེ་གཏོད་བཅའ་ས་དང་། བདེ་སྡུག་ཞུ་ས། ལྟ་སྐྱོང་གནང་མཁན་བཅས་ཀྱི་གཞུང་ཞིག་ཡོད་སྙམ་པའི་གདེང་སྤོབས་ཆེན་པོ་བསྐྲུན་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ཕྱི་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཁོང་འཛམ་གླིང་སྡིངས་ཆའི་སྟེང་གི་ལྟ་གྲུབ་སྨྲ་བ་དང་རིགས་པ་སྨྲ་བ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་ཞུས་པར་བརྟེན། ཁོང་ཅག་རྣམས་ཤུགས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བརྒྱུད་དེ་བོད་དང་བོད་མིའི་ཐོག་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་དང་། བློ་ཐག་ཉེ་པོ། ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཐུབ་པ་དང་།
དེ་བཞིན་འཛིན་སྐྱོང་ཚགས་ཚུད་ཡོང་ཐབས་སུ་ལས་བྱེད་རྣམས་ལ་དུས་ནས་དུས་སུ་ལམ་སྟོན་དང་ལག་ལེན་ཐོག་ནས་མིག་དཔེ་བསྟན་པ་མ་ཟད། ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཡོང་ཉེ་བའི་སྐྱོན་གནད་ཆེ་བ་ཁ་ཤས་ངོས་འཛིན་ཐེར་འདོན་གནང་འདུག་པ་ནི་འདི་ལྟར། མིའི་འབྲེལ་ལམ་དང་བསམ་སྤྱོད་ཀྱི་འཁྱེར་སོའི་ནང་གཞུང་སྒེར་གྱི་དབྱེ་བ་ཕྱེ་མ་ཐུབ་པ་དང་། ལས་དོན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་དང་ངོ་སོ་ལ་རེ་སྟེ་ལས་བྱེད་སྒེར་ལ་ངོ་སོ་མ་ཐོབ་ན་སེམས་ཤུགས་ཆག་པ། བྱ་སྤུ་གནོན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་མཉམ་འདུས་ཀྱི་ལས་འགན་དང་གང་ཟག་སྒེར་གྱི་ལས་འགན་ངོས་འཛིན་གསལ་པོ་མ་ཐུབ་པའི་དབང་གིས་ཐག་གཅོད་ཀྱི་ལས་རིམ་ལམ་སྲོལ་དང་ལྡན་པ་ཡོང་དཀའ་བ། ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་གྱི་གོམས་གཤིས་གཏིང་ཟབ་མེད་པའི་དབང་གིས་གང་ཟག་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་དང་། ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞིའི་གནད་དོན་ཕྲ་ཞིང་ཞིབ་པ་ལ་དོ་སྣང་ཞན་པ། འཆར་འགོད་དང་ཐག་གཅོད་ཀྱི་ལས་རིམ་ནང་དགོས་ངེས་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་དང་། མཚུངས་བསྡུར་གཏིང་ཟབ། ཞིབ་ཚགས་བྱ་རྒྱུའི་གོམས་གཤིས་མེད་པར་སྐབས་འཕྲལ་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་སམ་དཀའ་ངལ་འཕར་འགྱངས་བྱ་རྒྱུའི་ཆེད་འཕྲལ་སེལ་གྱི་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས་བྱས་པ། དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྒྲིག་གཞི་དང་། གཞུང་གྲོན་བསྲི་ཚགས། རྩིས་ཁྲ་ཁམས་གཙང་དགོས་གལ་ལ་དོ་སྣང་ཆུང་བ། ལས་དོན་འཐུས་ཤོར་དང་། ནོར་འཁྲུལ་ལ་ཉེས་འཛུགས་དང་ཆད་པ་གཅོད་པའི་སྐབས་ལྷག་བསམ་དང་ཁུར་བརྩོན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ཡོད་པ་རྣམས་རྒྱུ་མཚན་དུ་བཀོད་དེ་ཉེས་པ་ཡང་ཐབས་བྱས་པའམ། ཡང་ན་སེམས་ཤུགས་ཆག་སྟེ་གཞུང་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་བློ་ལོག་པ་བཅས་རེད། དེ་ལྟ་བུའི་ཧ་ཅང་ཁ་གསལ་གཏིང་གསལ་གྱི་བསྡོམས་ནི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གཏིང་ཟབ་ཀྱི་མཁྱེན་མྱོང་ཁོ་ནའི་དབུས་ནས་འཆར་བ་ལས། གཞན་ལ་དེ་འདྲའི་ནུས་པ་ག་ལ་ཡོད།

༥། ཆིག་སྒྲིལ་དམ་འཛིན་ཡོང་ཐབས་སུ་འབད་པ་ཆེ་བསྐྱེད།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་མཛད་ཁུར་བཞེས་སྐབས་བོད་ཀྱི་རིས་སུ་མ་ཆད་པའི་ཆོས་ལུགས་དང་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་བླ་ཆེན་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པར་གུས་བཀུར་ཆེ་མཐོང་ཚད་མེད་ཀྱིས་བརྟན་བཞུགས་རིམ་འབུལ་དང་། རང་ཉིད་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོལ་ཁ་དང་ཆོས་བརྒྱུད་ལ་ཞེན་པ་ཨ་འཐས་སུ་མི་འཛིན་པར་ཆོལ་གསུམ་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་སུ་མ་ཆད་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་གུས་བརྩི་ཞུས་པར་བརྟེན། མི་རིགས་ཀྱི་ཆིག་བསྒྲིལ་གོང་བུར་ཕན་རླབས་ཅི་ཆེ་བྱུང་།
ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་སུ་ཆོས་ལུགས་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་སུ་མ་ཆད་པའི་མངའ་དབང་ལྡན་པའི་ཆོས་དོན་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་བཙུགས་ཏེ་རང་ཁོངས་ཀྱི་དགོན་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་ལ་ཐད་ཀར་བཏང་འཛིན་ཐུབ་རེར་དགོངས་བཞེས་གནང་ཡང་ལམ་ལྷོང་དུ་མ་གྱུར།

༦། ཆབ་སྲིད་ནང་བདེན་པ་དང་ཐབས་བྱུས་ཟུང་འཇུག
བཀའ་བློན་ཁྲི་པར་འདེམས་ཐོན་བྱུང་མ་ཐག་བདེན་པ་དང་། འཚེ་བ་མེད་པ། ཡང་དག་པའི་མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་བཅས་ནི་བཀའ་ཤག་གི་ལས་དོན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་ཅིང་། ནམ་ཡང་འདོར་དུ་མི་རུང་བའི་ཚད་འཛིན་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་གསུམ་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད།
དེ་ནས་ཉིན་མཚན་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཐབས་ཤེས་ཡོད་རྒུས་འབད་རྩོལ་གནང་བར་བརྟེན། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་འཇུག་ངོགས་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་དེ་བསྐྱར་མཐུད་ཐུབ་པ་མ་ཟད། མཐར་ཆོལ་གསུམ་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་ཡིག་ཆ་དང་། དེའི་འགྲེལ་བརྗོད་བཅས་རིམ་བཞིན་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ལ་སྤྲད་དེ་འཛམ་གླིང་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་དགོས་འདུན་ངོ་མ་གང་ཡིན་དང་། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཡོ་རྫུན་གསལ་བཟོ་ཐུབ་པ་སོགས། གང་ལྟར་རྒྱུ་མ་ཕུ་འདེད་ཀྱིས་མཐའ་བསྡོམས་ཤིག་ལ་བསྐྱལ་ཐུབ་པ་བྱུང་།

༧། དཔལ་འབྱོར་རང་ཁ་རང་གསོ་ཡོང་ཐབས་སུ་ནུས་ཤུགས་རྩལ་བཏོན།
སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གནང་སྐབས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་ཐོག་ལམ་སྟོན་ཐེངས་མང་གནང་རུང་། ལམ་ལྷོང་མ་གྱུར་པར་བརྟེན། བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་མཛད་ཁུར་བཞེས་མ་ཐག་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་ཧ་ལམ་སྦོ་ལུག་རྒྱུའི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་དེ་ལས་སྐྱོབ་ཐབས་དང་། བདེན་པ་དང་འཚེ་བ་མེད་པའི་ལྟ་གྲུབ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་ཚོང་ལས་ཁག་སྒེར་བདག་ཅན་དུ་བསྒྱུར་ཏེ། ཅི་སྟེ་ཕྱིའི་རོགས་དངུལ་མེད་རུང་། གཞུང་གི་རྒྱུན་གྲོན་རྣམས་གཞན་བརྟེན་མ་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཕྱོགས་སུ་སླེབས་པ་མ་ཟད། གཞུང་གི་མིང་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པའི་འཕྲལ་སེལ་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ས་ཁང་རྣམས་ཁྲིམས་མཐུན་ཡིག་ཆ་ཚད་ལྡན་གྱི་ལམ་ནས་གཞུང་ལ་བདག་ཐོབ་ཐུབ་པ་དང་། གཞིས་ཆགས་ཁག་གི་ས་ཐོ་ལག་འཛིན་ཡོད་མེད་ཞིབ་འཇུག། མེད་རིགས་རྣམས་བཟོ་འགོ་ཚུགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་འབྱུང་འགྱུར་དུས་ཡུན་ངེས་ཅན་ནང་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་བ་ཞིག་མ་བྱུང་ཚེ་གནས་ཚུལ་ཇི་ཡོང་ཆ་མ་རྟོགས་སྟབས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཡུལ་ཁྲིམས་འོག་ངོས་ལེན་ཡོད་པ་ཁག་སྲ་བརྟན་བཟོ་ཐབས་གལ་ཆེར་མཐོང་སྟེ། ལས་ཁུངས་ཁག་གི་དེབ་སྐྱེལ་ཡོད་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ཁྲིམས་མཐུན་ཡོང་ཐབས་དང་། དེ་དག་གི་རྩ་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་རང་རེའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པའི་བསྐྱར་བཅོས་དགོས་པ་རྣམས་བསྐྱར་བཅོས་དང་། ལས་བྱེད་བླང་དོར་སྒྲིག་གཞི་སོགས་གསར་བཟོ་དགོས་པ་རྣམས་གསར་བཟོ་བྱས་ཏེ་རིམ་བཞིན་གཞུང་ཞབས་མིན་པའི་ལས་བྱེད་ཇི་དགོས་ཚོགས་པ་སོ་སོའི་སྒྲིག་གྲལ་དུ་ཚུད་པ་བྱ་རྒྱུ་དང་། ས་ཞིང་མཁར་དབང་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་བདག་དབང་ཕལ་ཆེར་དེ་དག་གི་མིང་ཐོག་ཏུ་བསྒྱུར་ཏེ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ནི་སྤྱིའི་འབྲེལ་མཐུད་པའི་ངོ་བོ་ཙམ་ཞིག་ལས། ཅི་སྟེ་རྒྱུན་གནས་མ་ཐུབ་པའི་གོ་སྐབས་བྱུང་ཡང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་མང་ཆེ་བ་ཞིག་ཁྲིམས་མཐུན་རང་འཚོ་འཕེར་བ་གནས་ཐུབ་པ་ཡོང་ཐབས་སུ་འབད་པ་ཆེ་བསྐྱེད་མཛད།
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་སྲ་བརྟན་དང་། བོད་མིའི་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཡོང་ཆེད་ཕུགས་ཐག་རིང་པོར་དགོངས་བཞེས་ཀྱིས་སོ་ནམ་ཞིང་ལས་རྣམས་སྐྱེ་ལྡན་དང་རང་བཞིན་ཅན་དུ་སྒྱུར་ཐབས་དང་། མཉམ་འབྲེལ་ཁག་ཚགས་ཚུད་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ལ་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་ཕན་ཐོགས་ཡོང་ཆེད་བཅས་ལ་མི་རྒྱུ་བསམ་བློ་གསུམ་ཐོག་ནས་འབད་རྩོལ་ཆེ་བསྐྱེད་གནང་དགོས་བྱུང། འོན་ཀྱང་སྐབས་རེ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་འབྱུང་འགྱུར་ལོ་མང་ལ་སྔོན་དཔགས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དགོངས་ཚུལ་ཟབ་མོ་རྣམས་ང་ཚོས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་རྗེས་མ་ཟིན་པའང་ཡང་ཡང་ཡོང་གི་འདུག་ན་ང་ཚོའི་ལས་བསོད་དམན་པས་ཅི་བྱ།

༨། ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཡོང་ཐབས་སུ་གསར་གཏོད་ཀྱི་འགྱུར་བ།
བགྲང་བྱ་ལྔ་ཚན་གཉིས་རིང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་གནང་སྐབས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ལས་དོན་རྣམས་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་ཡོང་ཐབས་སུ་ཧ་ཅང་འབད་བརྩོན་གནང་ཞིང་། དཔེར་ན། བཀའ་ཤག་ལྷན་ཚོགས་སུ་ཐག་གཅོད་གནང་བ་རྣམས་རེ་རེ་བཞིན་གྲོས་གཞི་དང་གྲོས་ཆོད་གཉིས་ཀ་ཡིག་ཐོག་ཏུ་བཀོད་དེ་གྲོས་གཞིའི་རྒྱབ་ལྗོངས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་། ཐག་གཅོད་སྤྱི་མོས་མང་མོས་ཇི་ཡིན་བཅས་གྲོས་ཆོད་དུ་གསལ་བ་དང་། ཚོགས་འདུ་སྔ་མའི་གྲོས་ཆོད་ཚོགས་འདུ་རྗེས་མའི་ནང་བསྐྱར་ཞིབ་གཏན་འབེབས་བྱས་ཏེ་ཐག་གཅོད་ཡོངས་རྫོགས་གནས་ཚུལ་ཇི་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་དང་། རྒྱུ་མཚན་ཇི་འདྲ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་གནང་བའི་སྐོར་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཚང་མས་གཟིགས་ཆོག་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་ཟུར་དངུལ་ཉར་རྒྱུ་རྣམས་མཚམས་བཅད་ཀྱིས་པད་ཤག་གཅིག་དགོས་ཀྱང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་བཀའ་ཁྲོལ་ཞུ་དགོས་པ་དང་། ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞིར་ལྟོས་མེད་ཀྱིས་རང་ཁོངས་ལས་བྱེད་བསྐོ་རྒྱུ་དེ་དག་མཚམས་འཇོག་གིས་ལས་བྱེད་རྣམས་གཞུང་ཞབས་འདེམས་ལྷན་གྱི་རྒྱུགས་སྤྲོད་ལམ་ནས་ཡོང་རྒྱུ་བཟོས་གནང་བ་མ་ཟད། ཕྱི་རྒྱལ་དོན་ཁང་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་ཡིག་རྒྱུགས་ཀྱི་ལམ་ནས་འགྲོ་དགོས་པ་སོགས་གསར་གཏོད་མང་པོ་གནང་དགོས་བྱུང་།

༩། ལས་དོན་ཐོག་དོ་ནན་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་ཕུགས་བརྟན་ཡོང་ཐབས།
གཞུང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། ཐོག་མའི་འཆར་གཞི་ཚད་ལྡན་དང་། འཆར་དོན་ལག་བསྟར་སྐབས་ལྟ་རྟོག་བཏང་འཛིན། ལག་བསྟར་གྱིས་གྲུབ་དོན་བསྐྱར་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ཧ་ཅང་གལ་གནད་ཆེ་ནའང་། དངུལ་འབོར་ཧ་ཅང་ཆེ་བའི་འཆར་གཞི་ཁག་འགའ་ཤས་མཐའ་མའི་གྲུབ་འབྲས་གང་ཡང་མ་ཐོན་པ་དང་། མཇུག་བསྒྲིལ་མ་ཐུབ་པར་ལུས་པ། རྒྱུན་གནས་མི་ཐུབ་པ། མི་མང་སྐྱོ་ཤོས་ལ་མི་ཕན་པ། ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་པ་སོགས་མང་དག་ཅིག་བྱུང་བར་བརྟེན། བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་མཛད་ཁུར་བཞེས་ནས་ཡུན་རིང་མ་སོང་བར་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་འཆར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་དེ་འཆར་འགོད་ལྷན་ཁང་དུ་བསྒྱུར་ནས་ལས་འཆར་གང་ཡིན་ཡང་འཚེ་བ་མེད་པ་དང་། ཁོར་ཡུག་ལ་མི་གནོད་པ། མི་མང་སྐྱོ་ཤོས་བར་ཕན་པ། རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་བཅས་རྩ་བའི་ཚད་འཛིན་བཞི་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་ལག་བསྟར་གནང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་འཆར་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་མ་ནོར་བ་དང་བཏབ་སར་སྨིན་པ་ཡོང་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཅི་ཆེ་བྱུང་། དེ་བཞིན་དུ་གཞུང་ཞབས་པ་རྣམས་ལ་དུས་ནས་དུས་སུ་བཀའ་ཤག་གི་བསམ་བློ་འཁྱེར་ཕྱོགས་དང་། ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་གཞི་རྟེན། དེའི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་ལ་ལྟ་སྟངས། དེ་སེལ་བའི་ཐབས་ལམ་བཙལ་ཕྱོགས། དཀའ་ངལ་དང་བར་ཆད་གང་དང་གང་བྱུང་བ། ལས་དོན་རྣམས་བསམ་པ་བཞིན་མ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ངོ་སྤྲོད་གསལ་བཤད་གནང་སྟེ་ལས་དོན་ཐོག་དོ་ནན་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་ཕུགས་བརྟན་ཡོང་ཐབས་ཇི་ཙམ་གནང་ཡོད་པ་ནི་ང་ཚོའི་ཉམས་མྱོང་དང་ཁོང་གི་གསུང་བཤད་ཁག་ལས་རྟོགས་ཐུབ།
༡༠། མཐའ་དོན།
༸སྐྱབས་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དགུང་ལོ་ ༢༡ ལ་ཌལ་ཧོར་དུ་གདན་ས་གསུམ་གྱི་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ལ་ཐ་སྙད་རིག་པའི་སློབ་ཁྲིད་དང་། དགུང་ལོ་ ༢༢ ལ་སིམ་ལ་གཏན་སློབ་ཀྱི་བོད་དགེ་དང་ཆོས་དགེ དགུང་ལོ་ ༢༦ ལ་ཌལ་ཧོར་གཏན་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱི། དགུང་ལོ་ ༣༢ ལ་ཝཱར་ཎ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་སྤྱི། དགུང་ལོ་ ༣༨ ལ་ཝཱར་ཎ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ངེས་སྟོན་པ་བཅས་གནང་བའི་བྱུང་རིམ་ལ་གཟིགས་ན། དགུང་ན་ཧ་ཅང་ཕྲ་མོ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁུར་ཆེན་འདེགས་པའི་ནུས་མཐུ་མངའ་བ་དང་། རྒྱུན་ལྡན་མཛད་རྗེས་རླབས་ཆེན་ཇི་ཙམ་བཞག་ཀྱང་འདི་བྱས་འདི་བཏང་གི་བྱས་ཡུས་དང་ཁྲོམ་བསྒྲགས་ཟུར་ཙམ་ཡང་མེད་པ་མ་ཟད། བྱས་རྗེས་ཀྱི་ངོ་གསོ་གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་དང་། ནོར་འཁྲུལ་གྱི་འགན་ཁུར་རང་གིས་བླངས་ཤིང་། ཟས་གོས་གནས་མལ་རྣམས་མཐའ་གཉིས་སུ་མ་ལྷུང་བར་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་ཀྱིས་འཚོ་བ་དང་། གཞུང་གི་ལས་སྣེ་གནང་རིང་འབུལ་འབྱོར་བྱུང་བའི་དངུལ་དངོས་རྣམས་ཀྱང་གཞུང་གི་བང་མཛོད་དུ་བཅུག་རྐྱང་གནང་བ་སོགས་དང་། ལྷག་པར་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་གནང་རིང་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གསར་གཏོད་དང་བཅོས་བསྒྱུར་བྱ་གཞག་རྣམས་ལག་ལེན་དོན་འཁེལ་གནང་སྐབས་དང་། མང་གཙོའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལེགས་བྱང་བསྐྲུན་རྒྱུར་དཀའ་ཚེགས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་ནི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་གསར་ཤོག་གི་ཡིག་ཕྲེང་གི་བར་དང་། གསུང་བཤད་ཀྱི་ཟུར་སོགས་ལས་མཁྱེན་རྟོགས་ཐུབ། དེ་བཞིན་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་མཛད་ཁུར་བཞེས་མ་ཐག་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་སྟངས་ཁྲིམས་དང་བཟང་སྤྱོད་དང་འགལ་བ་མ་ཟད། སྦོ་ལུག་རྒྱུའི་མཚམས་སུ་སླེབས་ཡོད་པ་དང། ཆབ་སྲིད་ཀྱང་རྒྱུན་ལྡན་ཞིག་ལས། གསར་གཏོད་གང་ཡང་མེད་པ། འཛིན་སྐྱོང་ཚགས་ཚུད་དང་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་མེད་པ། ཤེས་ཡོན་ནི་བྲན་གཡོག་ཏུ་བཟོ་རྒྱུ་དེ་རང་མུ་མཐུད་འགྲོ་བཞིན་པ། ཐ་ན་རང་གཞུང་ལ་བདག་པའི་ས་ཁང་རྣམས་ཀྱང་ཁྲིམས་མཐུན་བདག་དབང་མེད་པ་སོགས་མངོན་དུ་འགྱུར་སྐབས་ཐུགས་ཤུགས་ཆག་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་འགྲོ་དགོས་ཚོད་ཀྱང་། གང་ཉིད་ནི་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ལྷག་པར་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་གོ་ཆ་བཙན་པོ་བཞེས་ཏེ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་སྟོན་འོག་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཕུགས་འདུན་ལ་གང་ཕན་ཁོ་ནར་གཟིགས་ཏེ་ཉིན་མཚན་ལྟོས་མེད་ཕྱག་ལས་གནང་བ་མ་ཟད། ད་ལྟའང་དགུང་གྲངས་དོན་ལྔར་སོན་ཏེ་དགུང་ན་ཧ་ཅང་སྨིན་ཡང་ད་དུང་མགོན་པོ་གང་ཉིད་ཀྱི་སྲི་ཞུ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་ལས་དོན་དུ་བརྩི་འཇོག་གིས་རྟག་ཏུ་གྲ་སྒྲིག་ཨང་གསར་གྱིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་མཛད་འཕྲིན་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཁོ་ན་ཡོང་ཆེད་ཐུགས་བརྩོན་ལྷོད་མེད་གནང་མུས་བཅས།
ལྔ་པ། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་སྡེ་འདྲ་མིན་ནས་གཟེངས་བསྟོད་ཕུལ་བ་ལས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་ཁག
༡། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ལོར་དེཧརཱ་དཱུན་ཁོངས་བོད་མི་མང་ཚོགས་ནས་ཕུལ་བའི་ ‘ཤིས་ཚིག་གཟེངས་བསྟོད།’
༢། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༥ ཉིན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དགུང་གྲངས་དྲུག་ཅུར་ཕེབས་པའི་འཁྲུངས་ཚེས་ལ་ཝཱར་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་ཐོན་པ་ཡོངས་ནས་ཕུལ་བའི་‘དགེ་ལེགས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་’ཞེས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ལེགས་གསོལ་དང་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ཆེ་བསྟོད།
༣། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༧ ཉིན་ས་རཱ་མཐོ་སློབ་ཏུ་ཚུགས་པའི་སྐབས་ལྔ་པའི་བོད་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་མའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོའི་ཐོག་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དུ་ཕུལ་བའི་ཐང་ཀ
༤། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༡ ཉིན་མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་གཞིས་སྤྱི་ནས་ཆེ་བསྟོད་དང་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་བའི་རྟེན་དུ་ཕུལ་བའི་ ‘དངུལ་གྱི་མཆོད་ཀོང་།’
༥། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༤ པའི་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་ཀུ་ལུ་རྫོང་ཁོངས་བོད་མི་ཡོངས་ནས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་མཚོན་བྱེད་དུ་ཕུལ་བའི་ ‘ཚེ་ལྷ་རྣམ་གསུམ་གྱི་ཞལ་ཐང་མཐོང་གྲོལ་མ།’
༦། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་དབུས་གཙང་ཆོལ་ཁས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་མཚོན་བྱེད་ཕུལ་བའི་ ‘གོས་ཆེན་ལས་གྲུབ་པའི་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་སྐུ་ཐང་དང་། རག་ཟངས་ལས་བསྐྲུན་པའི་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི་སྐུ།’
༧། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་མདོ་ཁམས་ཏྲེ་ཧོར་སྐྱིད་སྡུག་ནས་ཏྲེ་ཧོར་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དུ་ཕུལ་བའི་ ‘སྐུ་རྟེན་དུ་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་སྐུ་དང་། གསུང་རྟེན་དུ་རྗེའི་ལམ་རིམ་ཆེན་མོ། ཐུགས་རྟེན་དུ་རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན།’
༨། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་མདོ་ཁམས་ཚ་བ་སྐྱིད་སྡུག་ནས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དུ་ཕུལ་བའི་ ‘རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན།’
༩། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་ཡོ་རོབ་རྦེལ་ཇམ་གནས་སྡོད་བོད་རིགས་ཡོངས་ནས་ ‘བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ཆེ་བསྟོད་དང་། སྟོན་པ་ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་སྐུ་བརྙན་མཐོང་གྲོལ་མ་’བཅས་འབུལ་བའི་མཛད་སྒོར། དྷ་སར་ཡོད་པའི་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་ཚོགས་པ་དང་། ཚོང་ཁང་དང་ཟ་ཁང་སྐྱིད་སྡུག གཞན་ཡང་ལི་ཐང་དང། ཚ་བ། ཏྲེ་ཧོར། བྲག་གཡབ་བཅས་ཀྱི་སྐྱིད་སྡུག མངའ་རིས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་སོགས་ཚོགས་པ་ཁག་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་གིས་ཀྱང་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་མཚོན་བྱེད་ཐང་ཀ་སོགས་ཅི་རིགས་འབུལ་ལམ་ཞུས།
༡༠། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་བྱང་ཨ་རིའི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཕྱག་ནས་བསྩལ་བའི་ ‘གསར་གཏོད་དང་བསྒྱུར་བཅོས་ཅན་གྱི་དབུ་ཁྲིད་གཅིག་’ ཅེས་པའི་གཟེངས་རྟགས།
༡༡། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་བདེ་སྐྱིད་གླིང་གི་ཚོགས་པ་སྐྱིད་སྡུག་ཁག་ ༡༤ ཐུན་མོང་གིས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དུ་ཕུལ་བའི་ ‘༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཐང་དང་། དངུལ་གྱི་མཆོད་ཀོང་།’
༡༢། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༨ ཉིན་ཝཱར་ཎ་བོད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་ཟུར་ཡོངས་ནས་ཕུལ་བའི་ ‘བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དང་ཐུགས་རྗེ་ལེགས་གསོལ་ཆུ་སྐྱེས་ཟེགས་མ་ཞེས་བྱ་བའི་’ ཆེ་བསྟོད་ཡི་གེ
༡༣། སུ་ཇཱ་བོད་ཁྱིམ་ལས་སློབ་ཡོངས་ནས་རྨད་བྱུང་གི་མཛད་རྗེས་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དུ་ཕུལ་བའི་‘སྟོན་པའི་ཞལ་ཐང་།’
༡༤། ལ་དྭགས་ལྷོ་བྱང་གཉིས་ཀྱི་མི་མང་ཡོངས་ནས་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་དུ་ཕུལ་བའི་ ‘སྟོན་པའི་ཞལ་ཐང་།’
༡༥། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་ཌལ་ཧོར་སློབ་ཟུར་ཡོངས་ནས་བཀྲིན་རྗེས་དྲན་མཚོན་ཕྱིར་ཕུལ་བའི་ ‘ཌལ་ཧོར་དབུས་བོད་སློབ་ལས་རྟགས་’ ཅན་གྱི་གཟེངས་རྟགས་བཅས།

དྲུག་པ། རིན་པོ་ཆེ་གང་ཉིད་ཀྱི་བཀའ་རྩོམ་སྐོར།
སྐྱེས་མཆོག་དེས་རང་རེ་བོད་འབངས་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་གསུམ་གྱི་མཛད་པ་རླབས་པོ་ཆེ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཀྲིན་བསྐྱངས་ཡོད་པ་ལས། འདིར་མཛད་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་གསུང་གི་མཛད་པའི་ཕྱག་རྗེས་ཀྱི་སྐྱེས་བཟང་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཇི་ལྟར་སྤེལ་ཡོད་སྙམ་ན། སྤྱིར་མཁས་པའི་དབང་པོ་དེ་ཉིད་མདོ་སྔགས་རིགས་གནས་དང་བཅས་པའི་མཁས་བྱའི་གནས་ཀུན་ལ་མཁྱེན་པའི་རྩལ་ཐོགས་པ་མི་མངའ་ཞིང་། ཡར་ཐོན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་དགོངས་པའི་ཆུ་ཚད་ཧ་ཅང་མཐོན་པོར་སོན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། སྒོས་སུ་འཇམ་མགོན་རྒྱལ་བ་གཉིས་པའི་གསུང་བླ་ན་མེད་པ་རིན་པོ་ཆེ་གསུམ་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལས།
རིགས་ལམ་ཕྲ་མོ་ཕྱེད་པའི་རྣམ་དཔྱོད་དང༌།།
གཞུང་ལུགས་གདམས་པར་ཤར་བའི་ཉམས་ལེན་དང༌།།
ཚིག་སྦྱོར་ཚུལ་ལ་མཁས་པའི་ངག་གི་དཔལ།།
ས་སྟེང་འདི་ན་རིན་ཆེན་རྣམ་གསུམ་སྣང་།།
ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཕྲ་ཞིང་ཟབ་པའི་ཤེས་བྱའི་གནད་དོན་ཀུན་ལ་དཔྱད་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་རིགས་པའི་ལམ་ནས་ལེགས་པར་དཔྱོད་ཅིང་། ངེས་ཤེས་རྣལ་མ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་རིགས་ལམ་ཕྲ་མོ་ཕྱེད་པའི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་མཐུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་ལྡན་ཞིང༌། ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་གཞུང་ལུགས་རྒྱ་མཚོའི་བརྗོད་དོན་མཐའ་དག་གདམས་པར་ཤར་བའི་ཐུགས་ཉམས་བཞེས་ཀྱི་གནད་འཕྱུག་པ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཡང་སྒོས་ལྷག་པར་ཅན་དུ་གང་གསན་བཞེས་མཛད་ཅིང་ཐུགས་ཉམས་འོག་ཏུ་ཆུད་པའི་མཐའ་དག་ཤེས་བྱའི་གནད་དོན་རྣམས་དག་གསལ་རྫོགས་པའི་སྒོ་ནས་གཞན་ལ་འདོམས་པ་ལ་ངག་རིག་སྨྲ་བའི་གནས་ཀུན་ལ་དབང་འབྱོར་བའི་ལྷག་པའི་ལྷའི་གཟུགས་སུ་བྱོན་པ་ལྟ་བུའི་སྨྲ་བ་ཟླ་མེད་པའི་ཚིག་སྦྱོར་ཚུལ་ལ་མཁས་པའི་ངག་གི་དཔལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པར་མ་ཟད། གོང་སྨོས་བཞིན། འོན་ཀྱང་རྣམ་དཀར་ལས་ཀྱི་བྱེད་པོས་རྣམ་དཔྱོད་བགོ་སྐལ་ལྷག་བྱིན་པས།། ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟར་ཟབ་གསལ་མྱུར་བའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཕྲ་ཞིང་མཛངས་ལ་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་རྩལ་གཞན་ལས་ཀྱང་ཁྱད་ཞུགས་པའི་དབང་གིས་གང་གི་གསུང་གི་མཛད་པའི་ཆ་ཤས་དག་ལ་ཁྱད་ཆོས་འདི་ལྟར་ལྡན་ཏེ། ཕྱི་ནང་གི་ཤེས་བྱ་རིག་པའི་གནས་ཇི་འདྲ་བ་ཞིག་གི་ཐོག་སྨྲ་བ་བཤམ་པའམ་གཏམ་བཤད་མཛད་པའི་ཚེ། ཕྱོགས་རེ་བ་དང་རགས་པ་རེས་ཚིམས་པ་ཡོངས་སུ་དོར་ཏེ། བརྗོད་གཞིའི་གནད་དོན་ཀུན་ལུས་པ་མེད་པར་དག་ཅིང་གསལ་ལ་རྫོགས་པའི་ཚུལ་དུ་སྟོན་པས། རྒྱ་ཆེ་བའི་གསུང་ཚུལ་དང༌། ཟབ་ཅིང་རྟོགས་དཀའ་བའི་གནད་དོན་དག་སྟོན་པའི་ཚེ། ཡིན་ལུགས་ཕུ་ཐག་ཆོད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ལེགས་པར་བརྟགས་ནས་དཀའ་གནད་གང་ཡིན་གྱི་མཐའ་གསལ་མཐིལ་བརྟོལ་ཐུབ་ངེས་ཀྱི་ཟབ་བཤད་མཛད་པས། ཟབ་ཅིང་ཕྲ་ལ་ཕུ་ཐག་ཆོད་པའི་གསུང་ཚུལ་དང༌། བརྗོད་གཞི་གང་ཡིན་གྱི་ཐོག་མའི་མིང་ཚིག་འདོགས་ཚུལ་དང༌། བཏགས་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་གླེང་གཞི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་བྱུང་རིམ་དང༌། ཁུངས་ལུང་སྒྲུབ་བྱེད་སོགས་རྒྱབ་ལྗོངས་ཀྱི་རིམ་པ་ཡོངས་སུ་ཚང་བའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་དོན་ཀུན་དམིགས་ཕྱེད་པར་མཛད་པས། ཞིབ་ཅིང་གསལ་ལ་ཕྲ་ཞིང་མཛངས་པའི་གསུང་ཚུལ་དང༌། སྐབས་འགར་གནས་དུས་དམིགས་བསལ་ཅན་གྱི་ཚེ། བརྗོད་དོན་གྱི་བབས་དང་བསྟུན་ནས་ཧ་ཅང་ཐུགས་སྒམ་པོའི་སྒོ་ནས་དགོངས་ཚོད་ཇི་བཞིན་ལོན་དཀའ་བའི་ཟབ་བཤད་མཛད་པས། ཟབ་ཅིང་བརླིང་ལ་གཏིང་དཔོག་པར་དཀའ་བའི་གསུང་ཚུལ་དང༌། སྐབས་མང་པོར་གང་ཟག་གང་ཡིན་གྱི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ཡོལ་གོར་འཆར་དཀའ་ཞིང་ཉམས་འོག་ཏུ་མ་ཆུད་པའི་ཤིན་ཏུ་འགངས་ཅན་གྱི་གནད་གསང་རྣམས་གང་གི་རིགས་རྩལ་ཤིན་ཏུ་རྣོ་ཞིང་གསལ་བའི་མེ་ལོང་ནང་རྫོགས་པར་འཆར་ཞིང་། ཚད་མས་ངེས་པ་དྲངས་ནས་སྟོན་པས། རྣོ་ཞིང་མྱུར་ལ་ཕུ་ཐག་ཆོད་པའི་གསུང་ཚུལ་དང༌། འཕྲལ་ཕུགས་རྒྱང་གསུམ་གྱི་དམིགས་དོན་ཀུན་ཐུགས་ཉམས་འོག་ཏུ་ཆུད་ཅིང་། ཀུན་ལ་མ་ཁྱབ་པ་མེད་པར་སྟོན་པས། དགོངས་ཡངས་དཀྱེལ་ཆེའི་གསུང་ཚུལ་དང༌། སྤྱི་སྒེར་དང་། དངོས་ཤུགས་དང་། དྲང་ངེས་དང༌། དགོངས་ལྡེམ་དགོངས་སོགས་ཡུལ་དུས་དགག་དགོས་ལ་ལྟོས་ཚབས་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ཀུན་གྱི་མཚམས་འཛིན་རྣམས་མ་འདྲེས་མ་འཕྱུག་པར་སྟོན་པས། ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་སྟོན་ཚུལ་དང༌། ཐུན་མོང་སྣང་ཚོད་ལྟར་གྱི་སྤྱི་སྒོས་ཤེས་བྱའི་གནས་རྣམས་ལ། འདི་མ་མཁྱེན་དང༌། འདི་མ་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་མིག་མི་གསལ་བའི་གོ་སྐབས་ཀྱིས་དབེན་པས། འགག་ཐོགས་མི་མངའ་བའི་གསུང་ཚུལ་སོགས་མདོར་ན་བརྗོད་བྱ་རྣམ་པ་ཀུན་དང་ལྡན་ཞིང༌། རྗོད་བྱེད་སྣ་ཚོགས་པ། མཁས་ཀུན་མགུ་བ་བསྐྱེད་པའི་ལེགས་བཤད་ཀྱི་སྐྱེས་བཟང་སྔ་ན་མེད་པ་དག་བློ་གསལ་རྣ་བའི་དཔྱིད་དུ་གནས་དུས་མང་པོར་ལན་གཅིག་མིན་པར་སྤྲོ་བར་མཛད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། སྤྱི་བྱེའི་ཤེས་བྱའི་གནས་ལ་གཅིག་ཏུ་བརྩོན་ཞིང་འདུན་པའི་བློ་ལྡན་ཐོས་འདོད་དོན་གཉེར་ཅན་དག་གི་རེ་བའི་སྐོམ་པ་ཡོངས་སུ་སེལ་ནུས་ངེས་ཀྱི་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་གསུང་གི་མཛད་པའི་ཕྱག་རྗེས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་རྣམ་གྲངས་མང་དུ་མཆིས།
བཤད་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན། ཐོགས་པ་མི་མངའ་བའི་གང་གི་མཁྱེན་རབ་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་ནུས་རྩལ་ལ་བརྟགས་ན། མཁས་པའི་བྱ་བ་རྣམ་གསུམ་ལས་ཇི་ལྟར་འཆད་པའི་སྐོར་ལ་མཁས་མཛངས་ལྡན་པའི་མཛད་རྗེས་རྒྱ་ཆེ་འཇོག་གནང་མཛད་པ་ལྟར། རྩོམ་ལ་བརྟེན་པའི་མཁས་པའི་མཛད་རྗེས་ལ་ཡང༌། རྒྱལ་བའི་བཀའ་དང་དེའི་དགོངས་འགྲེལ་གྱི་གཞུང་ཆེན་མོ་དག་གི་ཐོག་ལ་འགྲེལ་པ་དང་འགྲེལ་བཤད་སོགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་པོད་གྲངས་མང་པོ་འབྱུང་ཆོག་པ་ཞིག་ཏུ་མངོན་ན་ཡང༌། བོད་བསྟན་སྲིད་ཆགས་འཇིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུའི་ཆེས་གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི་དུས་འགྱུར་མི་བཟད་པའི་རྐྱེན་དབང་ལ་བརྟེན་ནས། དེང་གི་ཆར་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་མཛད་འཆར་ཆུ་གཉེར་ལྟར་ཟད་མི་ཤེས་པའི་མཛད་བྲེལ་དག་ལ་བརྟེན་ནས། རྩོམ་གྱི་ཐོག་མཁས་པའི་མཛད་རྗེས་རྒྱ་ཆེན་པོ་འཇོག་རྒྱུའི་ཐུགས་ཁོམ་གཏན་ནས་བྱུང་མེད་པ་ནི། གང་ཉིད་ཀྱི་གསུང་རྩོམ་ལས་ཀྱང་ལེགས་པར་ཁུམས་ནུས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། “ལུས་ཀྱི་ལྟེ་ཁྲག་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ་འཕོས།། མི་ཚེ་ཕལ་ཆེར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་བསྐྱལ།། ཆོས་སྒོར་ཞུགས་ཀྱང་ལས་སྐལ་སྲིད་ལ་བསྐོས།།”  ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།།
འོན་ཀྱང་མཛད་བྲེལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་བར་གསེང་ནས་གང་གི་གཞན་འགྲན་མ་མཆིས་པའི་ཕུལ་བྱུང་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་རྩལ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྤྱི་བྱེའི་བདེ་ཐབས་ལ་གཅིག་ཏུ་སྨན་པའི་ཀུན་ཁྱབ་འགན་འཁུར་གྱི་མཆོག་ཏུ་དགེ་བའི་ལྷག་བསམ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས། དུས་མཐུན་གྱི་ཆོས་དང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་རྨོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་ལ་ཐུགས་ཉེ་བར་དགོངས་ཏེ། དེ་དག་གི་རྨོངས་མུན་རྣམས་སེལ་བའི་སླད་དུ་ཆོས་དང་སྲིད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་སྤྱོད་ཀྱི་གནད་དོན་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྟོན་པའི་ལམ་སྟོན་ཚད་མའི་ཉིན་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་གསུང་རྩོམ་ཇི་སྙེད་ཅིག་རྩོམ་རྩལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ལམ་ནས་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ནོར་གྱི་ཚུལ་དུ་འདོན་སྤེལ་མཛད་ཡོད།
དེ་ཡང་ལོ་ཤས་སྔོན་དཔར་བསྐྲུན་ཞུས་པའི་མངོན་བསྟོད་གླེགས་བམ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པའི་ནང་གང་འཁོད་པ་རྣམས་དང་། དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་སུ་གསལ་བའི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་འཕགས་ཆོས་དེ་ལྡན་གྱི་དེ་འདྲའི་སྐད་ཡིག་གསུམ་གྱི་ཐོག་བཞུགས་པའི་གསུང་གི་མཛད་པའི་ཕྱག་རྗེས་ལ་ཡང་ནང་གསེས་ཀྱིས་ཕྱེ་ན་སྡེ་ཚན་གསུམ་སྟེ།
ཀ) རྩོམ་རྩལ་གྱི་དཔལ་ཡོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཆེད་དུ་བརྩམས་པར་མཛད་པ་དང༌། ཤར་མར་བཀོད་པ་བཅས་ཀྱི་གསུང་རྩོམ་ཁག་དང༌།
ཁ) ནང་ཆོས་རིག་གཞུང་དང༌། ཆབ་སྲིད་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གཞུང་བཤད་སློབ་ཁྲིད་མཛད་པ་འོད་སྡེར་ཁག་སོགས་ནས་ཕབ་བཤུས་བྱས་པ་དག་དང་།
ག) མཐའ་དག་ཤེས་བྱའི་རྣམ་གཞག་ལ་བརྟེན་པའི་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་གྱི་ཐོག་སྨྲ་བ་བཤམ་པའམ་གསུང་བཤད་བསྩལ་བ་སྒྲ་འཛིན་འཁོར་ཐག་དང་འོད་སྡེར་སོགས་ནས་ཕབ་བཤུས་བྱས་པ་བཅས་སོ།།
ཀ) གསུང་རྩོམ་གྱི་སྐོར་ལ་ནང་གསེས་ཕྱེ་སྐབས་སྐད་ཡིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ན་གསུམ་སྟེ། བོད་སྐད་དང༌། ཧིནྡི། དབྱིན་ཇི་བཅས་སོ།

༡༽ དང་པོ་བོད་སྐད་ལ་ཡང་ནང་གསེས་གསུམ་སྟེ།
༡། ནང་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ། བསྟན་བཅོས་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་འགྲེལ་པ་དང་བཅས་པ་དེང་དུས་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་རྩལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྒོ་ནས་འདྲ་བསྡུར་མཆན་བཀོད་བསྐྱར་ཞུས་དང་འབྲེལ་གླེང་བརྗོད་ཞིབ་རྒྱས་བཀའ་རྩོམ་མཛད་ཡོད། རྒྱལ་དབང་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོས་མཛད་པའི་འཇམ་དཔལ་མཚན་བརྗོད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་འདྲ་བསྡུར་མཆན་བཀོད་ཀྱི་ལམ་ནས་པར་སྐྲུན་ཞུས་སྐབས། སྤྱི་ཁྱབ་ཞུ་སྒྲིག་པའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཏེ། མཁས་རྩལ་རྫོགས་པའི་གླེང་བརྗོད་ཞིབ་གསལ་བཀའ་རྩོམ་མཛད་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་ཤེར་མདོ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་ཆེད་བརྗོད་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་རྩལ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཀྱང་བཀའ་རྩོམ་མཛད་ཡོད། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་ཝཱར་ཎ་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ནས་པར་སྐྲུན་ཞུས་པའི་དཔེ་དེབ་བརྒྱ་ཕྲག་བརྒལ་བ་དག་གི་ཞུ་ཆེན་གྱི་ཆེད་བརྗོད་བོད་སྐད་དང་ཧིན་སྐད་ཐོག་བཞུགས་པ་དག་དང༌། མཎྜལ་གྱི་བཤད་པ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ། རྒྱལ་པོ་མི་ལིནྡའི་དྲི་བ་ཞེས་པའི་ཕྱག་དཔེ་ཆ་ཚང་ཧིན་སྐད་ནས་བོད་བསྒྱུར་མཛད་པ། ཨ་མདོ་དགེ་ཆོས་ཀྱིས་མཛད་པར་གྲགས་པའི་ཀླུ་སྒྲུབ་དགོངས་རྒྱན་གྱི་དགག་པ་འཕྲོ་ཅན་(བོད་དུ་བཞུགས་སྐབས་བཀའ་རྩོམ་མཛད་པ།)སོགས་མང་ངོ་།།
༢། ཤེས་རིག་གི་སྐོར་ལ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནང་འབྱུང་འགྱུར་འབྲིང་རིམ་འཛིན་གྲྭའི་བར་བོད་ཡིག་གི་ལམ་ནས་སློབ་ཚན་ཡོངས་རྫོགས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་འཆར་ཟིན། (ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་སྔ་རྗེས་གཉིས་དང་།) ཐོན་མི་སམྦྷོཊའི་ཟློས་གར། མཁན་སློབ་ཆོས་གསུམ་གྱི་རྣམ་ཐར་དང་འབྲེལ་བའི་ཟློས་གར། བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྐོར། གཏམ་རྒྱུད་གསེར་ཐང་མའི་གླེང་བརྗོད། གླུ་ཐལ་སྦྱར་མའི་གླེང་བརྗོད། ཝཱར་ཎ་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་རིགས་ཀྱི་གླུ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་དང་། ཉེ་བར་བཀོད་པའི་བཅོས་སྒྲུང་འདུན་པ་ཆེན་པོར་གྲགས་པའི་ཆེད་བརྗོད། ཇོ་བོ་རྗེ་ཨ་ཏཱི་ཤའི་རྣམ་ཐར་དང་འབྲེལ་བའི་ཟློས་གར། རྩོམ་རིག་དང་རང་དབང་གི་སྐོར་ལ་ཚོགས་པའི་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ལ་བསྩལ་བའི་མཚམས་འཕྲིན། མང་གཙོ་དང་དམངས་གཙོའི་སྐོར་གྱི་རྩོམ་ཡིག ས་སྐྱའི་མཐོ་སློབ་དབུ་བརྙེས་པའི་དུས་དྲན་སྐབས་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ། བྱམས་བརྩེའི་པོད་ཕྲེང་དང་པོའི་ཆེད་བརྗོད་རང་གཏམ་ཚིག་གསུམ་ཞེས་པ་སོགས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་གསུང་རྩོམ་ཆེས་མང་ངོ་།།
༣། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐོར་ལ། བདེན་པའི་ཨུ་ཚུགས་སྐོར། (དབྱིན་བོད་གཉིས་ཀའི་ཐོག) འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་སྐོར་བསམ་པའི་འཆར་སྣང༌། (དབྱིན་བོད་གཉིས་ཀའི་ཐོག) བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་གླེང་གཞི་དང་དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས། མ་འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་དང༌སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཡིག་ཇི་སྙེད་ཅིག་དང༌། མང་གཙོའི་དུས་དྲན་དང༌གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་སོགས་སུ་བསྩལ་བའི་སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཤག་གི་གསུང་འཕྲིན་ཇི་སྙེད་ཅིག་དང༌། བཀའ་ཁྲིའི་མཚན་གནས་རྗེས་འབྲེལ་གྱི་བཀའ་སློབ་དང་། གྲོས་ཚོགས་སུ་བསྩལ་བའི་ཚོགས་གཙོའི་གསུང་བཤད་ཡིག་ཐོག་ལ་འཁོད་པ་མང་དག་དང༌། རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་སྐོར་དང༌། བོད་ཀྱི་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་གནས་བབ་དང་ང་ཚོའི་ལས་འགན། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་གྲུབ་འབྲས་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་སྐོར་དང༌། སྤྱི་འཐུས་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་དོན་ལ་གསལ་བཤད། དམར་པོའི་ལྟ་བའི་སྐོར་ལ་བསྩལ་བའི་གསུང་བཤད་སོགས་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་མཆིས་སོ།།

༢༽ གཉིས་པ་ཧིནྡཱིའི་སྐད་ཐོག་ཡོད་པའི་གསུང་རྩོམ་ལ་ཡང་ནང་གསེས་བཞི་སྟེ།
༡། ནང་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ། དབུ་མའི་ལྟ་བ་དང་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ། ཟབ་མོ་རྟེན་འབྱུང་དང་འབྲེལ་བའི་དཔྱད་གཞི་ཆེ་བའི་གནད་དོན་འགའ། ནང་པའི་རྣམ་རིག་སྨྲ་བ་ལ་དཔྱད་པ་དང་། དེའི་དགོས་ཕན་སོགས་མང་ངོ་།།
༢། ཤེས་རིག་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ། བོད་ཀྱི་ངག་རྩལ་རིག་གཞུང་ལ་སྙན་ངག་མེ་ལོང་མའི་ལག་རྗེས། ཐོན་མི་སམྦྷོཊའི་ཟློས་གར་ལས་འཁྲབ་ཚན་གསུམ་པ་དང༌བཞི་པ། ཇོ་བོ་རྗེ་ཨ་ཏཱི་ཤའི་ཟློས་གར་གྱི་ཡལ་འདབ་གཉིས་པ་སོགས་མང་ངོ་། །
༣། ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ། ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་འབྱུང་འགྱུར་ཇི་ཡོང་སྐོར། འགྲོ་བ་མིའི་རངདབང་གི་སྐོར་ལ་ལྟ་ཚུལ་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ། ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་སྐོར་སོགས་མང་ངོ་།།
༤། ཧིན་སྐད་ཐོག་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ་ཁག་གཅིག ནང་པའི་སྒྱུ་རྩལ་དང་སྒྲུབ་ཐབས་ལེགས་བྱང་བཅས་ཀྱི་དབར་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ། བོད་དོན་སྒྲུབ་པ་ཉམས་ལེན་གྱི་ལམ་ལུགས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་སྐོར། བོད་ནང་བྱུང་བའི་ཆོས་དང་ཆོས་མིན་གྱི་འཐབ་རྩོད་སྐོར། བདེན་པ་ལ་བར་ཆད་འབྱུང་སྲིད་ཀྱང་དེ་ཕམ་མི་སྲིད་པའི་སྐོར་བཅས།

༣༽ གསུམ་པ་ཨིན་སྐད་ཐོག་ཡོད་པའི་གསུང་རྩོམ་ལ་ཡང་ནང་གསེས་གསུམ་སྟེ།
༡། ནང་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་ལ། ༡ ནང་པའི་སྒོམ་གྱི་སྐོར། (Buddhist Meditation) ༢ ཆོས་ལུགས་ཕན་ཚུན་གྱི་མཐུན་ལམ། (Harmony of Religion) ༣ ཞི་བདེའི་ལེགས་བྱང་ཐོག་ནང་པའི་བསྡུ་ཆ། (Contribution of Buddhism to the Culture of Peace) ༤ ནང་པའི་ལྟ་ཚུལ་ནང་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་རིམ། (The Social and Political Strata in Buddhist Thought) ༥ འགྲིགས་ཆགས་ཟིན་པའི་འཛམ་གླིང་གི་ཆེད་དུ་འགྲིགས་ཆགས་མི་ཐུབ་པའི་བདེན་པ། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང་དེང་དུས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་། (Uncompromising truth for a compromised world, Tibetan Buddhism and today’s world)
༢། ཤེས་རིག་གི་སྐོར་ལ། ༡ རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་གྱི་གསུང་བཤད། (Presidential Address, Association of Indian Universities) ༢ བོད་མིའི་རྩོད་རིག་སྐོར། (Tibetan Debate)
༣། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐོར་ལ། ༡ འབྱུང་འགྱུར་བོད་ཀྱི་སྐོར་བསམ་པའི་འཆར་སྣང༌། (Tibet: A future vision) ༢ བདེན་པའི་ཨུ་ཚུགས། (Satyagraha [Truth insistence]) ༣ བདེན་པའི་ཨུ་ཚུགས་ཐོག་གསུང་བཤད། (Lecture on Satyagraha) ༤ བོད་མིའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་ཞེས་པ་དངོས་དོན་དང་རྟོག་བཏགས་གང་ཡིན་སྐོར། (Tibetan peoples self determination, fact or fiction) ༥ གཞི་རྩའི་དཀའ་རྙོག་དང་དེའི་བཅོས་ཐབས། (The basic crisis and remedy) ༦ འཛམ་གླིང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་བོད་དོན་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གསུམ་པར་གནང་བའི་གསུང་བཤད། (Speech on 3rd World Parliamentarian Convocation on Tibet)
ཁ) གཞུང་བཤད་སློབ་ཁྲིད་མཛད་པའི་སྐོར་ལ་ནང་གསེས་གསུམ་ལས།
༡། དང་པོ་ནང་ཆོས་ཀྱི་སྐོར་ལ། བྱང་ཆུབ་ལམ་གྱི་སྒྲོན་མེ། བཤེས་སྤྲིངས། དབུ་མ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ། ལེགས་བཤད་བློ་གསར་མིག་འབྱེད། ལམ་གཙོ་རྣམ་གསུམ། བློ་སྦྱོང་མཚོན་ཆ་འཁོར་ལོ། གང་བློ་མ། རྣམ་བཤད་རིགས་པའི་སྙིང་དོན་འགྲེལ་བརྗོད། ཚད་མ་རིགས་སྒོ་སོགས་ཀྱི་བཀའ་འཁྲིད།

༢། ཤེས་རིག་གི་སྐོར་ལ། གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་འདིའི་རིགས་ཀྱི་གླུ་དང༌། ས་སྐྱ་ལེགས་བཤད་ཀྱི་གཞུང་ཚན་ཁག་སོགས་ཀྱི་སློབ་ཁྲིད།
༣། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐོར་ལ། མ་འོངས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལམ་སྟོན་དང་རྩ་ཁྲིམས་སྙིང་དོན། སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་སོགས་ཀྱི་སློབ་ཁྲིད།
ག) བརྗོད་གཞི་སྣ་ཚོགས་ཐོག་སྨྲ་བ་བཤམ་པའམ་གསུང་བཤད་གནང་གྲས་ལ་ནང་གསེས་བཞི་སྟེ།

༡། ནང་ཆོས་ཀྱི་སྐོར་ལ། སྐྱབས་འགྲོ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཆོས་སྐོར་དང༌། བསླབ་པ་གསུམ། སྡེ་སྣོད་གསུམ། ཐེག་པ་གསུམ། སྐྱེས་བུ་གསུམ། རྒྱུད་སྡེ་བཞི། བདེན་བཞི། བདེན་གཉིས། རྟེན་འབྲེལ། ཞི་ལྷག ཕར་ཕྱིན་དྲུག ལས་འབྲས། དབུ་སེམས་ཀྱི་ལྟ་བ། ཐེག་པ་གཉིས། གྲུབ་མཐའ་བཞི། འཆི་བ་མི་རྟག་པ་དྲན་ཚུལ། སྒོམ་གྱི་སྐོར་སོགས་མང་དུ་མཆིས།

༢། ཤེས་རིག་གི་སྐོར་ལ། རིག་གནས་བཅུའི་སྐོར། རྩོམ་རིག་གི་སྐོར། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས། རིག་གཞུང་གི་སྐོར། སློབ་ཁང་གི་དམིགས་ཡུལ་དང་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་སྐོར། རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ལེགས་བྱང་སྐོར། བོད་ནང་གི་ཤེས་ཡོན་གནས་སྟངས་སྐོར། བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ལོ་རྒྱུས་སྐོར། བོད་ཕྲུག་ན་གཞོན་ཚོར་དམིགས་པའི་གང་ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་རེ། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་འགྱུར་འགྲོས་སྐོར། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དེ་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་ཡོངས་ལ་གལ་གནད་ཆེ་སྐོར་སོགས་ཆེས་མང་ངོ་།།

༣། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐོར་ལ། རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྐོར། མ་འོངས་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྐོར། རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་འདུའི་སྐོར། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་གྲུབ་སྐོར། བོད་དོན་ཐོག་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་བ་དང༌ལྷག་བསམ་གྱི་དགོས་གལ། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་དང་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་གཞུང་འབྲེལ་བཀའ་སློབ་ཁག བོད་མིའི་ཆིག་སྒྲིལ་ནུས་ཤུགས་སྐོར། སྦེལ་ཀོབ་དང༌། མོན་གྷོ། ཧུན་སུར་སོགས་སུ་མང་ཚོགས་ལ་བསྩལ་བའི་གསུང་བཤད་ཁག དེ་བཞིན་གདན་ས་གསུམ་སོགས་སུ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ། བོད་གཞུང་གི་ངོ་སྤྲོད་དང་མི་མང་གི་སྟངས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས། བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་ལང་ཕྱོགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནོན་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ནང་འགྱུར་བ་མ་ཕྱིན་ན་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཕྱོགས། རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་ཆེན་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ། གཞོན་ནུའི་ཚོགས་ཆེན་ལ་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ། མང་མོས་ཐག་གཅོད་འོས་བསྡུའི་སྐོར་བསྩལ་བའི་གསུང་བཤད་ཁག་དང༌། བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོའི་དབུ་འབྱེད་ཐོག་བསྩལ་བའི་བཀའ་ཤག་གི་གསུང་བཤད། བུ་ཁྱིམ་དུ་དབུ་མའི་ལམ་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་སྐོར་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ། རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་བསྩལ་བའི་གསུང་བཤད་སོགས་ཆེས་ཤིན་ཏུ་མང་ངོ་།།
༤། དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་བརྗོད་གཞི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ། བོད་དོན་ཐོག་དཔལ་འབྱོར་དགོས་གལ་གྱི་འབོད་བསྐུལ་གསུང་བཤད། དབྱིན་ཡུལ། ནོར་ཝེ། ཨ་རི་བཅས་སུ་ཆིབས་བསྒྱུར་ལས་བསྡོམས་སྐོར། དྭངས་བླང་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུར་བསྩལ་བའི་བཀའ་སློབ། རྒས་གསོ་ཁང་ལ་འཚམས་འདྲིའི་བཀའ་སློབ། ཨ་རིའི་སྐོར། དྷ་སའི་ལོ་རྒྱུས། དབུ་མའི་དཔལ་འབྱོར་ལ་བརྟེན་པའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཕྱོགས། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་བྱུང་ཚུལ་དང་དེའི་དགོས་མཁོ་དང་། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་སྐོར་སོགས་མང་དུ་མཆིས་སོ།། དེ་ལྟར་གོང་སྨོས་ལྟར་གྱི་ཧིནྡི་དང་ཨིན་སྐད་ལ་ཡང་སློབ་ཁྲིད་གནང་བ་དང་གསུང་བཤད་བསྩལ་བའི་རིགས་མང་དག་ཅིག་མཆིས་ཀྱང༌། འདིར་ཡིག་ཚོགས་ཆེ་བས་འཇིགས་ནས་མ་སྤྲོས་སོ།།

གོང་དུ་གསལ་ཁ་བཀོད་པ་ལྟར་གྱི་སྒྲ་འཛིན་འཁོར་ཐག་དང་འོད་སྡེར་ནང་ཡོད་གསུང་བཤད་ཕལ་ཆེ་བ་བོད་སྐད་ཐོག་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་དང༌། དེའི་ནང་ནས་ཀྱང་གཙོ་ཆེ་བ་ཝཱར་ཎ་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་སློབ་གཉེར་བ་ཚོར་བསྩལ་བ་ཁག་ཡིན།

དེ་མིན་བོད་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་དང་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གིས་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་དེབ་ཕྲེང་ཁག་དྲུག་ནང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པ་དང་བཅུ་གཉིས་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོའི་མཛད་འགན་བཞེས་སྐབས་གྲོས་ཚོགས་སུ་བསྩལ་བའི་གསུང་བཤད་དང་དྲིས་ལན་ལམ་སྟོན་གལ་ཆེ་ཁག་དང་། དེ་བཞིན་བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པ་དང་བཅུ་གསུམ་པའི་བཀའ་བློན་ཁྲི་པའི་མཛད་འགན་བཞེས་སྐབས་གྲོས་ཚོགས་སུ་བསྩལ་བའི་བཀའ་ལན་གསལ་བཤད་དང་། ཚོགས་འདུ་དང་ཟབ་སྦྱོང་ཁག་སོགས་སུ་བསྩལ་བའི་གསུང་བཤད་དང་ལམ་སྟོན་གལ་ཆེ་ཁག་ཕྱོགས་བསྡུས་ཀྱིས་ཡོད་རུང་། འདིར་གང་རྙེད་གང་ཐོབ་རྣམས་ཅུང་ཟད་བཀོད་པ་ལས། དེ་དག་གི་ཁོངས་སུ་མ་འདུས་པའང་ཇི་སྙེད་ཅིག་མཆིས་སོ།། །།