བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོའི་དབུ་འབྱེད་ཐོག་གནང་བའི་བཀའ་ཤག་གི་གཏམ་བཤད།
༄༅།། བཀུར་འོས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་ཚོགས་ཆེན་ལྟ་བུའམ་བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་ཞེས་པའི་ཚོགས་འདུ་འདིར་ཚོགས་ཕེབས་གནང་བའི་སྐྱབས་ཡུལ་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་རྣམ་པ། དཔལ་ལྡན་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་མཆོག་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས། བཀུར་འོས་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོས་དབུས་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ། ཕྱག་སྦྲེལ་བཀའ་བློན་རྣམ་པ། ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་གཡུང་དྲུང་བོན་དང་བཅས་པའི་གྲྭ་བཙུན་གྱི་སྐུ་ཚབ། ས་གནས་འཐུས་ཚོགས་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ས་གནས་མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ། རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ། སློབ་གྲྭའི་མདུན་ལམ་སློབ་སྟོན་པའི་སྐུ་ཚབ། རང་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ། བོད་སྨན་དང་ཕྱི་ལུགས་སྨན་པའི་སྐུ་ཚབ། བོད་དོན་ཐོག་ཐུགས་སྣང་དང་འགན་ཁུར་གནང་མཁན་གྱི་མཁས་དབང་ཆེད་ལས་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་བ་སོགས་དྭང་བླངས་ཚོགས་མི་རྣམ་པ། སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པ་ལྷན་རྒྱས་བཅས་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་གིས་གུས་བརྩེའི་འཚམས་འདྲི་དང་བཀྲིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་དུ་མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་བསྐོང་ཚོགས་གནང་བར་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་དང༌། ཚོགས་འདུ་དོན་ལྡན་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ད་རེས་ཚོགས་ཆེན་འདིའི་ནང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་རྣམ་པ་དང༌། གཞུང་ཞབས་རྣམ་པ། ས་གནས་འགོ་འཛིན་རྣམ་པ། སློབ་གྲྭའི་དགེ་ལས་རྣམ་པ་བཅས་ཚོགས་མིའི་ཐོ་གཞུང་དུ་གསལ་འདུག་ཀྱང་འཛིན་སྐྱོང་ནས་དགོངས་ཁྲོལ་ཞུས་པ་ཡིན། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཚོགས་འདུ་འདི་གལ་ཆེར་མ་བརྩི་བའམ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་འཆར་ལ་བརྩི་བཀུར་མ་ཞུས་པ་མིན་རུང༌། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དང༌། གཞུང་ཞབས་ལས་བྱེད། ས་གནས་འགོ་འཛིན་བཅས་ས་ཐག་རིང་པོར་ཉིན་གྲངས་མང་བའི་ཚོགས་འདུར་བཅར་ན་དྷ་ས་ལས་ཁུངས་ཁག་གིས་མཚོན་སོ་སོའི་ལས་ཁུངས་ནང་འགན་ཁུར་ཐུབ་པའི་ལས་བྱེད་རྒན་རིམ་མེད་པར་ཉིན་མང་ལུས་རྒྱུར་བརྟེན། གཞུང་དོན་འཐུས་ཤོར་འགྲོ་ཉེན་དང༌། ལས་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གང་ཐད་རྒྱུན་དུ་དགོངས་འཆར་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཡོད་བཞིན་པར་བརྟེན་ཚོགས་འདུ་འདི་འདྲའི་སྐབས་ཕྱི་ནས་ཕེབས་པའི་ཚོགས་མི་རྣམས་ལ་དགོངས་འཆར་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་མང་བ་འབུལ་དགོས་པ། དེ་སྔོན་ཚོགས་འདུ་ཁག་ཏུ་གཞུང་ཞབས་མང་བས་མི་མང་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པར་གནོན་ཤུགས་བྱུང་བ་དང༌། གོ་སྐབས་ཇི་བཞིན་མ་ཐོབ་པའི་དགོངས་ཚུལ་བྱུང་བ། གཞུང་གྲོན་བསྲི་ཚགས་བཅས་གལ་ཆེའི་རྒྱུ་མཚན་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་དགོངས་ཁྲོལ་ཞུས་པ་བཞིན་དགོངས་པ་བསྩལ་སོན་བྱུང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ཚོགས་ཆེན་འདིའི་གྲོས་གཞིའི་ནང་ཆབ་སྲིད་དང༌། མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས། ཆོས་དང་རིག་གཞུང༌། གཞིས་ཆགས་སྲ་བརྟན། ཤེས་ཡོན། འཕྲོད་བསྟེན། དཔལ་འབྱོར། བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་དང༌། རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ཕུད་ཁ་ཐོར་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་སྐོར། བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་དང༌། བཙན་བྱོལ་དུ་མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུའི་འདས་པའི་ཉམས་མྱོང་ལ་བསྟུན་མ་འོངས་ལེགས་སྤེལ་བྱ་ཕྱོགས་ཇི་དགེའི་སྐོར་བཅས་བཞག་གནང་འདུག གནས་ཚུལ་འདི་དག་ཕལ་ཆེར་འཛིན་སྐྱོང་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་པར་སོང༌། ད་ལྟའི་གནས་བབ་མདོར་བསྡུས་རེ་སྙན་གསན་ཞུ་གལ་ཆེ་བ་དང༌། དེའི་ཆེད་དུ་གོ་སྐབས་གནང་བར་བཀུར་འོས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
སྤྱི་ནོར་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཐུགས་རྗེ་དང་བཀྲིན་ཉག་གཅིག་ལ་བརྟེན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང༌། སྤྱི་ཚོགས། ཤེས་ཡོན། འཕྲོད་བསྟེན་སོགས་སྒོ་གང་ས་ནས་སྐྱབས་བཅོལ་བ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་མི་སྨོན་རང་སྐྱིད་ལྟ་བུ་ཡོད་ནའང༌། བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་མིན་དང༌། བཙན་བྱོལ་བའི་གནས་བབ་ད་མུས་བཞིན་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་མིན་སྤྱིར་བོད་མིའི་སྤྱི་མཐུན་གྱི་བསོད་ནམས་དང༌། ལྷག་པར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བསམ་སྤྱོད་ལ་རག་ལས་པ་དང༌། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༩ ནས་བཟུང་༡༩༧༠ དོན་གྲངས་བར་བཙན་བྱོལ་བའི་འཚོ་བ་དང༌། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབ་གང་ས་ནས་ཐོག་མའི་དཀའ་རྙོག་ཁག་རིམ་སེལ་གྱིས་བརྟན་ལྷིང་གང་ལེགས་བྱུང་ཡོད་ནའང༌། ཕྱི་ལོ་༡༩༨༠ གྱ་གྲངས་ནས་བཟུང༌། ལྷག་པར་འདས་མ་ཐག་པའི་ལོ་བཅོ་ལྔ་ཉི་ཤུའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མི་འབོར་དང༌། བསམ་བློ་འཁྱེར་ཕྱོགས། སྤྱོད་ལམ། ཕུགས་དམིགས་བཟུང་ཕྱོགས་སོགས་གང་ཅིའི་ཐོག་འགྱུར་བ་ཤུགས་ཆེ་ཞིག་བྱུང་དང་ཡོང་བཞིན་པ་དེ་དག་གི་ཐོག་ད་རེས་ཚོགས་ཆེན་འདིའི་ནང་དཔྱད་ཞིབ་དང་བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེ་མཐོང་གི་འདུག གང་ལགས་ཤེ་ན། འགྱུར་འགྲོས་དེ་དག་ད་ལྟ་ནས་བོད་མི་མི་རེ་ངོ་རེས་གོ་རྟོགས་དང་ངོས་འཛིན། གདོང་ལེན་ཚད་ལྡན་ཞིག་གནང་མ་ཐུབ་ན་འབྱུང་འགྱུར་བོད་རིགས་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ལས་དབང་ལ་ཕན་གནོད་ཤུགས་ཆེ་འབྲེལ་རྒྱུར་ངེས་པས། ད་ལྟའི་གྲོས་གཞི་ཁག་གི་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་དང་དགོངས་འཆར་ཇི་ཙམ་གནང་ཡང་ནམ་ཞིག་འབྲེལ་མེད་ཆགས་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་འདུག འགྱུར་འགྲོས་དེ་དག་གི་ནང་གལ་གནད་ཆེ་རིགས་ཁག་རོབ་ཙམ་ཞུས་ན།
༡ མི་འབོར།
ས་སྟེང་འདིར་འགྲོ་བ་མིའི་བྱུང་རབས་ཀྱི་ནང༌། ཆོས་དང་རིག་གནས་ལེགས་བྱང་བཅས་ཀྱི་ཐོག་འབུར་ཐོན་གྱི་ལག་རྗེས་ཡོད་པའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གྲངས་འབོར་ནི་ས་ཁྱོན་ལ་ལྟོས་པའི་ཧ་ཅང་ཉུང་ངུ་ས་ཡ་དྲུག་ལས་མ་བརྒལ་བ་ཞིག་ཏུ་གནས་པ་དང༌། ཕྱི་ལོ་༡༩༤༩ ནས་བཟུང་བཙན་འཛུལ་འགོག་རྒོལ་དང༌། གྱེན་ལངས་ཟིང་འཁྲུགས། རྩད་ཞིབ་དྲག་གནོན། རིག་གནས་གསར་བརྗེ་སོགས་ཀྱི་སྐབས་བོད་མི་ཕོན་ཆེ་རྐྱེན་ལམ་དུ་སོང་ཞིང༌། ཉུང་ཤས་བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་བ། དེའི་རྗེས་སྐྱེ་སྒོ་བཀག་པའི་སྲིད་བྱུས་བཅས་ཀྱི་འོག་ཕྱི་ལོ་༢༠༠༠ ལོའི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་འབོར་གྲངས་བཤེར་སྐབས་བོད་རིགས་མི་གྲངས་༥༤༡༦༠༣༤ ལས་མེད་པ་དང༌། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ནང་ཕྱི་ལོ་༡༩༨༧-༨༩ བར་ཕྲུ་གུ་སྐྱེ་འཕེལ་ཚད་གཞི་(TFR) ༤་༩ ཡིན་ཡང་༡༩༩༨ ལོར་མི་འབོར་གྲངས་བཤེར་སྐབས་༡་༢༢ བར་མར་ཆག་པ་དང༌། ༢༠༠༩ ལོའི་མི་འབོར་གྲངས་བཤེར་གཉིས་པའི་སྐབས་སྐྱེ་འཕེལ་ཚད་གཞི་༡་༡༨ བར་ཆག་འདུག གནས་ཚུལ་འདི་ལ་མགྱོགས་མྱུར་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་མ་ཕྱིན་ན་འབྱུང་འགྱུར་ལོ་ལྔ་བཅུའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གྲངས་འབོར་བརྒྱ་ཆ་༤༠ ནས་༤༥ བར་ཙམ་ཉུང་དུ་འགྲོ་རྒྱུ། ད་ཡོད་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་མང་པོའི་དམའ་རིམ་འཛིན་གྲྭ་སྒོ་བརྒྱབས་ཟིན་ཅིང༌། འབྱུང་འགྱུར་སློབ་གྲྭ་ཁག་རིམ་བཞིན་སྒོ་ཐེབས་རྒྱུ།
བར་སྐབས་དགོན་སྡེ་དང་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བོད་ནས་གསར་འབྱོར་གང་ཙམ་ཡོང་བཞིན་ཡོད་རུང་ཕྱི་ལོ་༢༠༠༨ རྗེས་གསར་འབྱོར་ཇེ་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་དང༌། འབྱུང་འགྱུར་གནས་ཚུལ་ཇི་ཆགས་བརྗོད་དཀའ།
རྒྱ་གར་ཙམ་མ་གཏོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དུ་གནས་སྡོད་བོད་མི་ཚང་མས་གནས་ཡུལ་སོ་སོའི་ཡུལ་མི་མ་བྱས་ཐབས་མེད་ལ་བརྟེན། འབྱུང་འགྱུར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཕྱི་སྡོད་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོར་འགྱུར་ཏེ་བཙན་བྱོལ་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་ཡོང་ངེས་པ་དང༌། དེ་འདྲ་བྱུང་སྐབས་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་འཐབ་རྩོད་དང༌། བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་བཅས་ད་ལྟའི་གནས་བབ་དང་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུ་ཟུར་བལྟས་ལེབ་མཐོང་དུ་གནས།
༢ ཤེས་ཡོན།
ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་བཀྲིན་ཉག་གཅིག་ལས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དུ་གནས་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་རིགས་ན་གཞོན་ཡོངས་ལ་གཞི་རིམ་དང་མཐོ་རིམ་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་འགྲན་ཟླ་མེད་པ་ཞིག་ཐོབ་སྟེ་བོད་ཕྲུག་གཅིག་ཀྱང་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་མ་ཐོབ་པ་མེད་ནའང༌། གཞི་རིམ་སློབ་ཐོན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་གནས་ཚད་དང་རྒྱུགས་སྤྲོད་བརྒྱ་ཆ་དམའ་བས་ཆེད་ལས་པ་དང་རིག་གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་ཁྱད་ལས་པ་དཀོན་ཁར། གནའ་དེང་གི་ཤེས་ཡོན་གཉིས་ཀའི་ངོ་མཐོང་ཙམ་ལས་མཐར་སོན་པ་ཆེས་དཀོན་པ་དང༌། དེང་རབས་དང་དེང་རབས་ཤེས་ཡོན་གྱི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་མ་འགོས་པར་ཞན་ཆ་རྣམས་འགོས་པ་ཀུན་གྱི་གཟིགས་ལམ་དུ་གྱུར་བཞིན་པ་འདི་དང༌།
༣ གཞན་བརྟེན་དང་སྒྱིེད་ལུག་གི་བསམ་བློ།
ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་རླབས་ཆེན་གྱི་འཕྲིན་ལས་ལ་བརྟེན་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་བ་རྣམས་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་འབྱོར་བ་ནས་བཟུང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་གཞུང་མང་དང༌། ཚོགས་སྡེ། སྒེར་ཁག་སོགས་ཀྱིས་བོད་མིར་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱིས་རོགས་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་བར་བརྟེན་ཟས་གོས་གནས་མལ་ཤེས་ཡོན་འཕྲོད་བསྟེན་གང་ས་ནས་མཐུན་རྐྱེན་འབད་མེད་ལྷུན་འགྲུབ་ཡོད་པ་དེས་ངན་ལངས་ལྟ་བུས་ད་ཆ་གཞན་ཡུལ་དུ་འབྱོར་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུ་ང་གཅིག་བརྒལ་ཡང་ད་དུང་རོགས་སྐྱོར་འཚོལ་བའི་གཞན་བརྟེན་གྱི་བསམ་བློ་དང༌། དཀའ་ངལ་ཇི་འཕྲད་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་བསལ་དགོས་པའི་གཞན་བརྟེན་གྱི་བསམ་བློ་སྔར་ལས་ཤུགས་ཆེར་གྱུར་པ་མ་ཟད། འཚོ་ཐབས་ཀྱང་སོ་ནམ་ཞིང་ལས་ལྟ་བུ་ལུས་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་དགོས་རིགས་ལ་སྒྱིད་ལུག་དང་དམན་འཛིན་གྱིས་རྐང་ལག་འགུལ་བསྐྱོད་མི་དགོས་པའི་འཚོ་ཐབས་ལ་རྔམས་པ་དང༌། ལམ་ཐག་ཐུང་ངུའང་གོམ་བགྲོད་བྱེད་འདོད་མེད་པའི་ལེ་ལོའི་གོམས་གཤིས་ཤིག་བོད་མི་ཕལ་ཆེར་ལ་འཇགས་ཟིན་པ།
༤ འདོད་རྔམས།
ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་སྐུ་དྲིན་ལས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དུ་གནས་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོར་སོ་སོས་འབད་བརྩོན་ཐུབ་ན་མཐའ་གཉིས་སུ་མ་ལྷུང་བའི་འཚོ་ཐབས་ཤིག་རྙེད་ཐུབ་པ་མ་ཟད། བོད་མི་མི་ཉུང་བ་ཞིག་དངོས་ཡོད་དགོས་མཁོ་འདང་ངེས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ཐུབ་པ་ཆགས་ཡོད་ཀྱང༌། དེས་འདོད་བློ་མ་ཚིམས་པར་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་བསྐྱོད་སེམས་འབའ་ཞིག་བཅངས་ཏེ་རང་ཉིད་དང་སྤྱི་ཚོགས་གཉིས་ཀར་ལྷིང་འཇགས་མེད་པའི་འགྲོ་སེམས་དང༌། ལག་ཏུ་ཡོད་པའི་བྱེད་སྒོ་རྣམས་འཐུས་ཤོར་བཏང་བ།
༥ བཟང་སྤྱོད་ཉམས་ཆག
གོང་སྨོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དུ་གནས་པའི་བོད་མི་ཧ་ཅང་མང་པོས་ཁྲིམས་མཐུན་མིན་པར་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་བསྐྱོད་ཐབས་ཀྱི་འདོད་རྔམས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་མིའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་བཟང་སྤྱོད་དོར་ནས་རྫུན་དང་གཡོ་སྒྱུ། ལྐོག་རྔན་སྤྲོད་ལེན། གཞན་ལ་མགོ་སྐོར་གཏོང་ཐབས་སོགས་བྱས་པ་མ་ཟད། བོད་མི་རང་གི་ཁྲོད་ནས་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་དངུལ་འབབ་བླངས་ཏེ་ཕྱི་བསྐྱོད་ཡིག་ཆ་རྫུན་བཟོ་བྱེད་མཁན་ཡང་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བ་བཅས་ལ་བརྟེན། ལམ་འགྲོ་མ་རྒྱུགས་པ་མང་པོ་བུ་ལོན་སྤྲོད་རྟེན་བྲལ་བ། བཙོན་ཁང་དུ་ཚུད་པ། སྨྱོན་པ་ཆགས་པ། རང་ཤི་བརྒྱབས་པ། ཤུལ་སྡོད་གཉེན་ཉེ་བུན་འོག་ཏུ་བཅུག་པ་སོགས་སྒེར་སོ་སོར་དཀའ་ངལ་སྨོས་མེད་ཐོག བོད་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་མཚན་མཐོང་དང་ཆ་འཇོག་རྩ་མེད་བཏང་སྟེ་དེང་སྐབས་ཐོངས་མཆན་ཞུ་ཡུལ་གཞུང་ཚབ་ཁག་དང༌། གནམ་ཐང༌། ས་མཚམས་ཀྱི་འབབ་ཚུགས་སོགས་གང་དུ་ཕྱིན་ཡང་བོད་མི་ཡིན་ཕྱིན་གཡོ་ཁྲམ་ཤོད་མཁན་ཡིན་ཤག་གིས་ཡིད་དྭོགས་བྱ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ཤེས་ཡོན་དང་རིག་གཞུང༌། གཞུང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་གལ་ཆེའི་ཆེད་ཕྱི་བསྐྱོད་དགོས་རིགས་རྣམས་ལའང་ཐོངས་མཆན་འཐོབ་དཀར་གྱུར་པ་མ་ཟད། མཐོང་ཆུང་དང་དམའ་འབེབས་ཁྱད་གསོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཡང་ཡང་གྱུར་པ་དང༌།
གཞན་ཡང་ན་གཞོན་ཁྲོད་མྱོས་རྫས་ངན་གོམས་དང་འཆལ་སྤྱོད་ལ་བརྟེན་པའི་ནད་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རང་ཉིད་དང་སྤྱི་ཚོགས་གཉིས་ཀའི་བདེ་འཇགས་དང༌། འཕྲོད་བསྟེན། ཆེ་མཐོང་བཅས་ལ་གནོད་གཞིར་གྱུར་པ།
༦ ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གོ་རྟོགས་དང་འཆར་སྣང་ཞན་པ།
སེམས་ཤུགས་དང་དོ་ཁུར་ཆེ་བའི་ན་གཞོན་མང་ཡང་དེ་དག་རྒྱལ་སྤྱི་དང༌། རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་བབ་དང་འགྱུར་འགྲོས་ལ་གོ་རྟོགས་ཆུང་ཞིང༌། གནད་དོན་རྣམས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་མ་ཐུབ་པར་སྣང་བ་གདོང་དེད་དང༌། སེམས་ཚོར་ཁོ་ནར་བརྟེན་པའི་ལྟ་ཕྱོགས་དང་བྱེད་ཕྱོགས་གྲུབ་འབྲས་མེད་ཅིང་རྒྱུན་གནས་མི་ཐུབ་པའི་རིགས་ལ་ཧར་རྒྱུགས། ཡང་ན་རང་མིང་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་ཐོན་པ་ཙམ་གྲུབ་འབྲས་སུ་རློམ་པའང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་ལྷག་བསམ་ལ་སྐྱོན་མེད་ཀྱང༌། མཇུག་འབྲས་ཕན་མེད་གནོད་སྐྱེལ་ལམ། ཡང་ན་ངལ་བ་དོན་མེད་དུ་སོང་བ་ཡོང་བཞིན་པ་དང༌། དངོས་དོན་མ་རྟོག་ཅིང་བློ་རྒྱ་ཆུང་བའི་བསམ་ཚུལ་ཡ་མཚན་ཅན། དཔེར་ན་ྋགོང་ས་མཆོག་མང་ཚོགས་དང་འདྲེས་ནས་སྲང་བར་གྱི་ལས་འགུལ་དབུ་ཁྲིད་མཛད་དགོས་ཞུས་པ་ལྟ་བུ་སུས་ཀྱང་བློ་ཡུལ་དུ་མི་ཤོང་བའི་འཆར་སྣང་ཡོད་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ། མདོ་དོན་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སླད་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྲང་བར་དུ་རྔམ་སྟོན་སྐད་འབོད་ཁོ་ན་ལས་རྒྱུན་སྐྱོང་འབད་རྩོལ་དང༌། དཀའ་སྤྱད་དགོས་པའི་སྒྲུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྒྱུའི་བསམ་བློ་དང་ཆོད་སེམས་མེད་པ་བཅས། གོང་བཀོད་ཀྱི་གནས་བབ་ཁག་ལ་བོད་མི་མི་རེ་ངོ་རེས་འགན་ཁུར་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་བསམ་ཞིབ་དང་བླང་དོར་ཞིག་མ་བྱུང་ན་ནམ་ཞིག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་འཐོར་ཞིག་དང༌། ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་ཚོད་དཔག་བྱས་པ་ལྟར་ནམ་ཞིག་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་རང་ཡལ་དུ་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་མེད་པ་མིན་པ་དང༌། ལྷག་པར་དེང་སྐབས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཕྱིར་འགུགས་བྱེད་ཐབས་དང༌། བོད་ས་ཡོངས་སུ་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་དང༌། མི་འབོར་སྤོ་ཤུགས་ཀྱི་ལམ་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་རྩ་མེད་གཏང་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ལྡན་པའི་སྲིད་བྱུས་འདི་ལམ་ལྷོང་ཡོང་རྒྱུར་ཕྱི་སྡོད་བོད་མིས་མཐུན་འགྱུར་བྱེད་མི་སྲིད་པ་མིན་པ་ཡོང་ཉེན་ཆེ།
དེ་དང་དེ་འདྲའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་རྣམས་ཀྱི་སྐོར་ད་རེས་ཚོགས་ཆེན་འདིའི་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་གྲོས་བསྡུར་གནང་ཐབས་བྱུང་ཚེ་འཕྲལ་ཕུགས་གཉིས་སྨན་ཡོང་རེ། དེ་ནས་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་གཞིའི་ནང༌། ༧༦༣
དང་པོ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐད།
ཕྱི་ལོ་༡༩༧༤ ནས་ད་བར་རྒྱུན་འཛིན་གནང་བཞིན་པའི་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་འགྱུར་མེད་ཐོག་ཞིབ་ཆའི་ནང་དོན་ཁག་དུས་བསྟུན་གྱི་འགྱུར་བ་རིམ་སོང་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་དོན་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འཆར་དང༌། དེའི་འགྲེལ་བརྗོད་ཡིག་ཆ་གཉིས་ཀྱི་ནང་གསལ་འཁོད་ཡོད་པ་དང༌། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༨ ཟླ་༡༡ ནང་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་བརྒྱུད་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཚད་མཐོའི་མང་མོས་དང༌། འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ནང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་མོས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་གནས་སྐབས་སྲིད་བྱུས་ལངས་ཕྱོགས་སྐོར་མང་ཚོགས་ལ་བསྐྱར་དུ་གྲོས་འདྲི་ཞུ་བའི་དགོས་གལ་མ་མཐོང༌། ལག་བསྟར་ཞུ་ཕྱོགས་ཐད་དོན་ཕན་ཡོད་པའི་ལམ་སྟོན་བྱུང་ན་དགའ་བསུ་ཞུ་རྒྱུ་དང༌། ད་ལྟ་ང་ཚོས་རྒྱུན་སྐྱོང་ཞུ་བཞིན་པའི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་བྱུང་རིམ་དང་ངོ་བོ་གྲུབ་འབྲས་བཅས་ཀྱི་སྐོར་མང་ཚོགས་སུ་གསལ་བཀྲོལ་ཆེད་ཡིག་ཆ་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས་ཡོད།
རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་མང་ཚོགས་དང་གཞུང་ཁག་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚད་མཐོ་དང་རྒྱུན་གནས་ཡོང་ཐབས། རྒྱ་རིགས་མང་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བ་རྒྱ་བསྐྱེད་གཏོང་ཐབས་དང༌། ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་དང་གཞུང་ཚབ་ཁག་ལ་གང་བྱུང་འབྲེལ་བ་མི་བྱེད་པ་སོགས་ས་གནས་གང་སར་ཡོད་པའི་མི་མང་གིས་གནང་ཐུབ་པའི་ཆབ་སྲིད་ལས་དོན་རྣམ་མང་ཞིག་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ཐུགས་སྣང་དགོས་གལ་དང༌། སྒྲུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཐབས་ལ་གོ་བསྡུར་དགོངས་འཆར་བྱུང་ན་ཕན་ཐོག་ཡོང་ངེས།
གཉིས་པ། མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་སྐོར།
འཛིན་སྐྱོང་གིས་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་གནས་བབ་ལ་གཞིགས་པའི་ཚད་མཐོ་གང་ལེགས་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་ཞུས་ཀྱི་ཡོད། ད་དུང་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་སུ་མང་གཙོའི་གོམས་གཤིས་དང༌། སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གནས་ཚད། ས་གནས་འཐུས་༧༦༤
ཚོགས་དང་ས་འགོ་འོས་འདེམས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཕྱོགས་ཀྱི་དགོངས་འཆར་བྱུང་ན་དོན་ཕན་ཡོང་རྒྱུ།
དེང་སྐབས་ངལ་གསོའི་ཞབས་སྟེགས་ཐོག་ནས་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་སྐོར་མཚར་སྣང་བཀྲ་བའི་དགོངས་འཆར་མང་པོ་དང༌། ལྷག་པར་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་དབུ་ཁྲིད་ལ་ལྟོས་མི་དགོས་པའི་བོད་མིའི་མང་གཙོ་ཞིག་དགོས་ཚུལ་གསུང་མཁན་རེ་ཟུང་ཡོང་བཞིན་འདུག་ན། དེ་དག་ལ་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱི་གཟིགས་ཚུལ་ཇི་ཡིན་གསལ་སྟོན་གནང་གལ་ཆེ་བ་མཐོང༌།
གསུམ་པ། ཆོས་དང་རིག་གཞུང༌།
ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་འཛིན་སྐྱོང་ནི་མི་སྒེར་སོ་སོ་དང༌། ཆོས་སྡེ་ཁག ཆོས་ཚོགས་ཁག་བཅས་ཀྱིས་གཙོ་བོར་གནང་དགོས་པ་ལས། གཞུང་གིས་དེ་ཙམ་ནུས་རྩལ་བཏོན་རྒྱུ་མེད་ནའང༌། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྡེ་ཁག་དང་འབྲེལ་མཐུད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པའི་ཆོས་ཚོགས་གོ་སྒྲིག ཐོས་བསམ་སློབ་གཉེར་དང་སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཕྱོགས་ལ་རམ་འདེགས་ཙམ་ཞུ་བཞིན་པ་ཡིན། བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ནས་ད་བར་གཞུང་གྲོན་བཏང་ནས་བཞེངས་པའི་དགོན་པ་ལྷ་ཁང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་སོགས་གཅིག་ཀྱང་མེད་རུང༌། བཙན་བྱོལ་དུ་གྲྭ་བཙུན་སྔགས་གསུམ་གྱི་ཆོས་སྡེ་དང་ལྷ་ཁང༌། སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དག་བླ་ཆེན་ཁག་དང༌། འདུས་སྡེ་ཁག མཁན་བླ་དང་སྦྱིན་བདག་རྣམས་ཀྱིས་རང་འགུལ་གྱིས་བཞེངས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན།
རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཀྱི་དགོན་པ་༢༠༩ དང༌། བཙུན་དགོན་༡༧ བཅས་ཡོད། དེ་དག་གི་ནང་གྲྭ་པ་༢༧༦༢༨ དང་བཙུན་མ་༡༦༩༦ ཡོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་རིས་མེད་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་ཆོས་ཚོགས་༦༢༣ དང་འབྲེལ་བ་ཡོད། ཆོས་སྡེ་ཁག་ཏུ་ཐོས་བསམ་ཡར་རྒྱས་དང༌། དབང་ལུང་དཀོན་རིགས་ཁྱབ་སྤེལ། བོད་མི་མང་ཚོགས་ལ་ཆོས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་སྤེལ་བའི་བགྲོ་གླེང་སོགས་ལ་མཐུན་འགྱུར་གང་ཐུབ་ཞུ་བཞིན་པ་དང༌། རིས་མེད་ཆོས་སྡེ་ཁག་ཏུ་བོད་ནས་གསར་ཕེབས་གྲྭ་བཙུན་༧༡༣༩ དང་རུ་སོག་གྲྭ་བཙུན་༩༣ བཅས་ལ་འཚོ་སྣོན་སྟོང་མིན་ཙམ་རེ་འབུལ་མུས་ཐོགབྱ་བྲལ་བ་དང་གྲྭ་བཙུན་ཁ་ཐོར་འཚོ་ངལ་ཅན་༢༠༤ ལ་འཚོ་སྣོན་འབུལ་བཞིན་པ་ཡིན།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བསྟི་གནས་དྷ་ས་གངས་སྐྱིད་དུ་ཡིག་མཛོད་གསར་འཛུགས་ཀྱི་ལས་གཞི་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ལྟ་སྐྱོང་ཞུ་མུས་ཡིན།
ཆོས་རིག་གི་ཞུ་དོན་གལ་ཆེ་གཞན་ཞིག་ནི་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཆོས་བརྒྱུད་ཡོངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཡོད་པའི་ཆོས་རིག་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་གསར་འཛུགས་བྱ་རྒྱུའི་ཁྲིམས་ཡིག་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་གཏན་འབེབས་ཟིན་པ་ལྟར་ལག་ལེན་འཁེལ་ཐབས་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དེ་བཞིན་རིག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོགས་སྡེ་དང་སྒེར་ཁག་བཅས་ལ་མཐུན་འགྱུར་དང༌། ཆོས་ལུགས་ཆོས་བརྒྱུད་དབུ་ཁྲིད་བླ་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཚོགས་སྔ་རྗེས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་ཆོས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ལག་བསྟར་ཞུ་དགོས་རིགས་ཞུ་བཞིན་པ་ཡིན།
བཞི་པ། གཞིས་ཆགས་སྲ་བརྟན།
སྐབས་བཅིུས་པའི་བཀའ་ཤག་གིས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་དུ་ཡོད་པའི་གཞིས་ཆགས་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་རྒྱ་གར་ཁུལ་ཡོད་གཞིས་ཆགས་ཆེ་ཁག་སྲ་བརྟན་དང་གཞིས་མི་ཁ་འཐོར་མི་འགྲོ་བའི་ཆེད་གཞིས་ཆགས་སོ་སོའི་ནང་འཚོ་ཐབས་དང་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས། ན་གཞོན་རྣམས་གཞིས་ཆགས་ནང་ངམ་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ཐག་ཉེ་འབྲེལ་མཚུངས་སུ་འཚོ་རྟེན་རྙེད་ཐབས་བཅས་ལ་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་ཡིན། དེའི་ཆེད། ཀ༽ སོ་ནམ་དང་བཟོ་ལས་ཡར་རྒྱས། ཁ༽ མཉམ་འབྲེལ་རོགས་སྐྱོར། ག༽ ན་གཞོན་ལས་མེད་ལྟ་སྐྱོང་བཅས་ཀྱི་བརྒྱུད་འབད་བརྩོན་ཞུས་ཤིང༌། བོད་མིའི་གཞིས་སྒར་ཆེ་ཁག་སོ་ནམ་གཞིས་ཆགས་ཡིན་སྟབས། སྐྱེ་ལྡན་སོ་ནམ་གྱི་ལས་གཞི་དང༌། ས་ཆུ་བདག་གཅེས། སྦྱར་ལུད་དང་འབུ་ལུད། སོན་འབྲུ་བདག་གཅེས། སྒོ་ཕྱུགས་གསོ་སྐྱོང་ལས་གཞི། དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་སྦྱོང་བདར་དང་དཔེ་སྟོན། མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་སྤྲོད། སྐྱེ་ལྡན་སོ་ནམ་གྱི་ལག་འཁྱེར་དང་ཁྲོམ་རྭ་འཚོལ་ཐབས་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་ཙམ་སྤེལ་དང་སྤེལ་བཞིན་པ་དང༌། མཉམ་འབྲེལ་རོགས་སྐྱོར་ཆེད་ཤས་བདག་མང་ཚོགས་དང་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྣམས་ལ་ཟབ་སྦྱོང༌། མཉམ་དྲུང་ཆེད་ན་གཞོན་སློབ་ཐོན་རྣམས་ལ་མཉམ་འབྲེལ་སྦྱོང་བདར་རིམ་པ་སྔ་ཕྱི། དཔེ་སྟོན་མཉམ་འབྲེལ་འདེམས་སྒྲུག སྐོར་རྒྱག་མ་དངུལ་རོགས་སྐྱོར། ལྷག་པར་སྤྱི་མཐུན་མཉམ་འབྲེལ་གསར་འཛུགས་ཀྱིས་འབྱུང་འགྱུར་མཉམ་འབྲེལ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ལྟ་རྟོག་འཛིན་སྐྱོང་སྤྱི་མཐུན་མཉམ་འབྲེལ་བརྒྱུད་ཡོང་ཐབས་ཞུས་ཡོད། ན་གཞོན་རོགས་སྐྱོར་ཆེད་ལས་རིགས་རྣམ་གྲངས་༡༡ ཙམ་གྱི་དུས་ཡུན་རིང་ཐུང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྦྱོང་བདར་དང་དེ་རྗེས་ལས་རིགས་འགོ་འཛུགས་ཆེད་སྐྱེད་ཆུང་བུན་གཡར། ལས་འཕེར་དབུལ་ཕོངས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐྱེད་མེད་དང་སྐྱེད་ཆུང་བུན་གཡར་གྱི་ལས་གཞི་སོགས་འགྲོ་བཞིན་པ་ཡིན།
གཞིས་ཁག་སོ་སོའི་ནང་རྒས་གཅོང་ཉམ་ཐག ༥༧༠༠ ཙམ་ལ་འཚོ་སྣོན་དང༌། རྒས་གསོ་ཁང་༡༤ ནང་རྒས་འཁོགས་༨༤༠ ཙམ་ལྟ་སྐྱོང་ཞུ་མུས་དང༌། ས་ཞིང་མེད་པའི་བཟོ་གཞིས་ཆུང་ཁག་གི་ཆེད་བཟོ་ལས་རིགས་འོས་འཚམས་ཐབས་ཤེས་ཞུ་མུས་ཡིན།
ད་བར་གཞིས་ཆགས་ཁག་ཏུ་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་སྣ་མང་ཐོག་འགྲོ་གྲོན་ཧ་ཅང་འབོར་ཆེན་བཏང་ཡོད་ནའང་གྲུབ་འབྲས་འདོད་བློ་ཁེངས་ངེས་མ་བྱུང་སྟབས། འབྱུང་འགྱུར་ལས་གཞི་ཁག་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་ཡོང་སླད་Techno Serve ཞེས་པའི་ཆེད་ལས་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་གྲགས་ཅན་གླ་གཡར་གྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་གཞིས་ཆགས་༢༨ ནང་ཉམས་ཞིབ་ཟིན་ཏེ་གྲུབ་དོན་སྙན་ཐོ་བཏང་ཟིན་པ་ལྟར། འདི་ལོ་ནས་ཨ་རི་གཞུང་སོགས་ཀྱི་མཐུན་འགྱུར་ལ་བརྟེན་ལས་གཞི་ཅི་རིགས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་འབྱུང་འགྱུར་ལོ་ལྔའི་ནང་གཞིས་ཆགས་སྲ་བརྟན་ལས་གཞི་གང་ཐུབ་ཞུ་རྒྱུའི་འཆར་འགོད་ཟིན་ནའང་གྲུབ་འབྲས་ཇི་ཙམ་ཡོང་མིན་གཙོ་ཆེ་གཞིས་མི་སོ་སོའི་མཉམ་ཞུགས་དང་མཐུན་འགྱུར་ལ་རག་ལུས་པ་ཞིག་རེད།
གཞིས་ཆགས་ཁག་ནང་ས་ཁང་སྒྲིག་གཞི་ལག་བསྟར་ཇི་བཞིན་ཐུབ་མིན་དང༌། མཉམ་འབྲེལ་ཁག་གི་མཚོན་ཚོགས་པ་དེབ་བསྐྱེལ་ཡོད་རིགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་ལྟར་གྱི་ལས་རིམ་མ་བྱུང་བ་སོགས་དཀའ་ངལ་ཅི་རིགས་འཕྲད་བཞིན་པ་འདི་དག་སེལ་ཐབས་དགོངས་བཞེས་གནང་གལ།
ལྔ་པ། ཤེས་ཡོན།
༡ ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་༡༧ ནང་གསལ་ཁག་ལག་བསྟར་ཐུབ་ཐབས་ཀྱི་འབད་བརྩོན་སྒོ་ཀུན་ནས་ཞུ་བཞིན་པའི་ཐོག དོན་དམ་བོད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞི་རིམ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཕྱི་ལོ་༢༠༠༤ ལོར་དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྱི་མོས་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ལག་བསྟར་ཆེད་ཤེས་ལས་ནས།
ཀ དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭ་གསར་འཛུགས་དང༌།
ཁ མཐོ་འབྲིང་དམའ་གསུམ་གྱི་སློབ་དགེ་དང༌། སློབ་སྤྱི། དགེ་ཆེ་༤༧༧ ལ་ཟབ་སྦྱོང་གནད་སྨིན།
ག འོས་ཆོས་ཚང་བའི་མི་འགྲོ་༡༢༩ ལ་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་ཚད་ལྡན།
ང ཕྱི་ལོ་༢༠༠༦ ནས་བཟུང་སམ་བྷོ་ཊའི་ཁྱབ་ཁོངས་སློབ་ཁག་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་དང༌། ༢༠༠༨ ནས་དྷ་ས་བོད་ཁྱིམ་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་དྭགས་བྱང་ཐང་སློབ་ཁག་གསུམ་གྱི་སྔོན་འགྲོ་ནས་ལག་བསྟར་འགོ་འཛུགས།
ཅ གཞི་རིམ་འོག་མ་དང༌། གཞི་རིམ་བར་མའི་བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་དང་སློབ་ཚན་འཆར་གཞི་གཏན་འབེབས།
ཆ བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་དང༌། ཤེས་ཡོན་སློབ་སྟོན་ཚོགས་ཆུང་གི་སྒྲིག་གཞི་གཏན་འབེབས།
ཇ གཞི་རིམ་གོང་འོག་བར་གསུམ་གྱི་སློབ་དེབ་སྤྱི་དང༌། གཞི་རིམ་བར་མའི་འཛིན་གྲྭ་གསུམ་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་གི་སློབ་དེབ་གསར་རྩོམ། གཞི་རིམ་བར་མའི་ཚན་རིག་དང་ཨང་རྩིས་བཅས་ཀྱི་སློབ་དེབ་བོད་སྐད་དུ་ཕབ་བསྒྱུར།
ཉ ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་དགོངས་དོན་བཞིན་སྔོན་འགྲོ་དང་གཞི་རིམ་འོག་མའི་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་ཁག་ནང་འཛིན་རིམ་བཅོ་ལྔ་(B.A.) ངེས་པར་དགོས་པའི་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་ནས་ཕྱི་ལོ་༢༠༠༦ ནས་སྔོན་འགྲོ་དང་གཞི་རིམ་འོག་མའི་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་ཁག་གཉིས་གོ་སྒྲིག་གིས་སློབ་ཐོན་རྣམས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་དགེ་རྒན་བསྐོ་གཏོང་བྱས་པ་དང༌།
༢ བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་ཐོག་འཕྲད་པའི་དཀའ་ངལ་གཞན་ཞིག་ནི་གཞི་རིམ་ཤེས་ཡོན་གྱི་གནས་ཚད་འདོད་བློ་ཁེངས་ངེས་མེད་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་དང༌། ཆེད་ལས་པ་མང་པོ་འཐོན་མི་ཐུབ་པ་དེ་ཡིན། དེའི་ཆེད་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་འབད་རྩོལ་ཞུས་དང་ཞུ་འཆར་ཁག་གཤམ་གསལ།
ཀ ྋགོང་ས་ྋ་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་བོད་ཁྱིམ་དང་དམིགས་བསལ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ལ་བཀའ་སློབ་ཕེབས་ཉིད་ཕྱི་ལོ་༢༠༠༩ ལོར་དྷ་ས་གཡས་གཡོན་གྱི་བོད་རིགས་ཤེས་མྱོང་ཅན་དང་ཤེས་ཡོན་སྡེ་ཚན་ཁག་གི་སྣེ་མོ་བ་རྣམས་ཉིན་གཉིས་རིང་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་གསོ་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཆེད་ཚོགས་འདུ་བསྐྱངས་པའི་ཚིག་ཐོའི་སྙིང་དོན་རྣམས་ཤེས་རིག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ལྔ་པའི་ཐོག་ཚོགས་ཆུང་སོ་སོར་འགྲེམས་སྤྲོད་ཀྱིས་ཚོགས་ཆེན་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཇི་བྱུང་ལག་བསྟར།
ཁ ཕྱི་ལོ་༢༠༠༩ ལོར་མཐོ་སློབ་སློབ་ཡོན་བསྡོམས་གྲངས་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་༥༩ ཁྱད་ལས་སློབ་སྦྱོང་གི་ཆེད་དུ་སྤྲད་ཅིང༌། རྗེས་ལོ་ནས་ཆེད་ལས་དང་ཁྱད་ལས་པའི་སློབ་ཡོན་འབུལ་ཕྱོགས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་ཀྱིས་སྤར་ཆ་ཞུ་གཏན་འཁེལ་བ།
ག ཕྱི་ལོ་༢༠༠༤ ནས་བཟུང་ཤེས་ལས་ནས་ལོ་རེར་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་སྒྲིག་ཞུགས་མི་འགྲོ་༥ རེ་དང༌། སྒྲིག་ཞུགས་མ་ཡིན་པ་༥ རེ་ལ་མཐོ་རིམ་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་སློབ་ཡོན་འབུལ་མུས། འོན་ཀྱང་སྒྲིག་ཞུགས་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་ནང་ཞུགས་མཁན་ཧ་ཅང་ཉུང་ཉུང་ཞིག་ལས་མ་བྱུང༌།
ང འཛིན་རིམ་དྲུག་པ་ནས་བཅུ་གཉིས་བར་གྱི་རིགས་ལམ་སློབ་དེབ་རྩོམ་སྒྲིག་དང་འབྲེལ། རིགས་ལམ་སློབ་ཁྲིད་སྐད་ཡིག་ཚོགས་ཐུན་ལས་ལོགས་སུ་ཕྱེ་སྟེ་ཁྲིད་སྦྱོང་དགོས་པ་བཟོས་ཤིང༌། འབྱུང་འགྱུར་སློབ་ཚན་གཞན་རྣམས་ཀྱང་རིགས་ལམ་དང་སྦྱར་ནས་སློབ་ཐབས་ཞུ་འཆར།
ཅ གཞི་རིམ་ནས་རིག་གཅིག་རྐང་འཛིན་དང་ཆེད་ལས་པའི་ས་བོན་སྐྲུན་ཐབས་སུ་དགེ་རྒན་དང་མདུན་ལམ་སློབ་སྟོན་པས་རྒྱུན་དུ་ལམ་སྟོན་འབུལ་མུས།
ཆ ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་དགོངས་དོན་བཞིན་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་སྔོན་འགྲོ་ནས་འཛིན་རིམ་བརྒྱད་པ་བར་གྱི་བསླབ་གཞིའི་རྩ་འཛིན་ནང༌། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཆུང་དུས་ནས་རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་ཐོག་འཇུག་རྒྱུར་དམིགས་བསལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་ཆེད་འཛིན་རིམ་ལྔ་པ་ཙམ་ནས་སློབ་ཕྲུག་སོ་སོའི་རྣམ་དཔྱོད་དང་སློབ་ཚན་གང་ལ་འདུན་པ་དང་སྐྱེས་སྟོབས་ཡོད་པ་རྟོག་ཞིབ་དང་གསོ་སྐྱོང་བྱ་འཆར་བཅས།
༣ གཞན་ཡང་བོད་སློབ་འཛིན་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་སློབ་ཁག་གི་དཀའ་ངལ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད་པ་སེལ་ཐབས་ཞུ་བཞིན་པ་ཡིན།
གཞི་རྐང་ལོ་ལྟར་སློབ་ཕྲུག་གསར་འཇུག་ཇེ་ཉུང་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ཕ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྲུ་གུའི་འདུན་ལམ་ལ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང༌། བཟང་སྤྱོད་བཅས་དགོས་གལ་ཆེན་པོ་མི་བརྩི་བའི་བསམ་སྤྱོད་བཅས་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་ཁྱབ་ལ་འགོག་རྐྱེན་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ནི་ཤེས་རིགས་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སེལ་ཐབས་དཀའ་བ་ཞིག་ཏུ་སྣང༌།
དྲུག་པ། འཕྲོད་བསྟེན།
འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་ཁྱབ་ཁོངས་སྨན་ཁང་༥༤ བརྒྱུད་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་མཐུན་འགྱུར་ཞུ་བཞིན་པ་ནས་གལ་གནད་ཆེ་བའི་སྔོན་འགོག་དང་སྨན་བཅོས་ལས་གཞིའི་གྲས། ཀ༽ གློ་ནད་ཊི་སྦི། ཁ༽ མཆིན་པའི་གཉན་ཚད། ག༽ གཉན་གནད་རེག་དུག ང༽ མྱོས་རྫས་ངན་གོམས་བཅས་ཡིན་ཞིང༌། འདི་དག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཧ་ཅང་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་གནས་བབ་ཅིག་ཡིན་སྟབས། སྔོན་འགོག་དང་སྨན་བཅོས་ལས་གཞི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་ཙམ་ཞིག་སྤེལ་དང་སྤེལ་འཆར་ཡིན། དེ་བཞིན་མཛེ་ནད་ཅན་ལའང་དམིགས་བསལ་ལྟ་སྐྱོང་ཞུ་མུས།
འབྱུང་འགྱུར་མི་རབས་ཚད་ལྡན་ཡོང་ཆེད་མ་དང་བྱིས་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་དམིགས་བསལ་ཤུགས་སྣོན་ཞུས་ཀྱི་ཡོད།
དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་སློབ་གྲྭ་འཛིན་སྐྱོང་དང༌། སྒེར་སྐྱོང་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་སློབ་གྲྭ་དང་ཕ་མ་བཅས་ལ་ལམ་སྟོན་མཐུན་འགྱུར་ཞུ་བཞིན་པ་ཡིན།
སྤྱི་ཚོགས་སུ་གཞི་རིམ་འཕྲོད་བསྟེན་ཆེད་གཞིས་ཆགས་སོ་སོར་འཐུང་ཆུ་གཙང་མ་དང༌། གསང་སྤྱོད་ཁྲུས་ཁང༌། ཡུར་བ་དང་ཆུ་རགས། གད་སྙིགས་འདུ་འགོད་བཅས་ཀྱི་ལས་གཞིའང་འགྲོ་མུས་ཡིན།
རྒྱུན་ལྡན་བོད་མི་ཚབས་ཆེའི་ནད་མནར་གྱི་སྨན་གྲོན་དཀའ་ངལ་འཕྲད་རིགས་ལ་འཕྲོད་ལས་ནས་སྨན་གྲོན་བརྒྱ་ཆ་༢༠ ནས་༨༠ བར་བབ་བསྟུན་གྱི་མཐུན་འགྱུར་ཞུ་བཞིན་པ་ཡིན། འདིའི་ཐད་གཞུང་ལ་ལོ་ལྟར་ཧིན་སྒོར་ས་ཡ་བཅུ་ལྷག་འགྲོ་གྲོན་འགྲོ་བཞིན་ཡང་ནད་པ་ཚོར་མཐུན་འགྱུར་ཆ་ཚང་མི་ཡོང་བའི་དཀའ་ངལ་ལ་བརྟེན། འབྱུང་འགྱུར་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོར་སྨན་བཅོས་ཉེན་སྲུང་ལྟ་བུའི་ལྟ་སྐྱོང་གི་ལམ་ལུགས་ཤིག་བཟོ་རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་བཞིན་པ་ཡིན། ལག་བསྟར་ལམ་ལྷོང་ཡོང་མིན་ད་ལྟ་ཞུ་ཚོད་དཀའ།
བདུན་པ། དཔལ་འབྱོར།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་གནས་བབ་ཉེན་ཚབས་ཅན་ལས་བསྐྱབས་ཏེ་ད་ཆ་མི་མང་གི་བུན་དངུལ་མ་སྐྱེད་ཆ་ཚང་གཙང་སེལ་དང༌། ཡོང་བསྡད་ཕོན་ཆེ་བསྡུ་རུབ། གཞུང་དངུལ་ཆུད་ཟོས་འགྲོ་ལམ་གཙོ་བོ་བཟོ་ཚོང་སྡེ་ཚན་ཡོངས་རྫོགས་སྒོ་རྒྱག་དང་སྒེར་བདག་ཅན་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཆ་ཚང་ཟིན་ཏེ་ད་ཆ་༢༠༡༠ ཕྱི་ཟླ་༣ ཚེས་༣༡ ཉིན་གཏན་འཇགས་མ་དངུལ་ཧིན་སྒོར་ས་ཡ་༤༠༢་༦༣ ཉེན་མེད་སྐྱེད་བཅོལ་དུ་ཡོད་པ་དང༌། གོང་ཚེས་ཉིན་དཔལ་ལས་སུ་སྔོན་རྩིས་སྐོར་རྒྱག་མ་དངུལ་ཧིན་སྒོར་ས་ཡ་༢༠༥་༨༥ ཡོད།
དེ་བཞིན་དབུས་ལས་ཁུངས་སོ་སོར་གཏན་འཇགས་མ་དངུལ་དུ་བཅུག་མ་ཟིན་པའི་མ་དངུལ་ཧིན་སྒོར་ས་ཡ་༧༤༢་༩༡ ཡོད། དེ་ལྟར་དབུས་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་གཏན་འཇགས་དང༌། གཏན་འཇགས་མིན་ཡང་ལས་གཞིའི་མ་ཡིན་པའི་མ་དངུལ་ཁྱོན་བསྡོམས་༢༠༡༠།༣།༣༡ ཉིན་ཧིན་སྒོར་ས་ཡ་༡༣༥༡་༣༩ ཡོད།
འབྱུང་འགྱུར་གཏན་འཇགས་མ་དངུལ་ཡར་རྒྱས་ཆེད་རྒྱལ་སྤྱིའི་མང་ཚོགས་ནས་ཞལ་འདེབས་ཞུ་རྒྱུའི་ལས་དོན་དེབ་སྔོན་པོ་རྒྱ་བསྐྱེད་གཏོང་ཐབས་དང༌། དྭང་བླངས་དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུ་འབབ་གོང་མཐོར་གཏོང་བའི་ལས་གཞི་སྤེལ་འཆར་ཡིན། དཔལ་ལས་ཀྱི་དམིགས་ཚད་ནི་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ལོ་རེའི་རྒྱུན་གྲོན་དྭང་བླངས་དཔྱ་དངུལ་དང་གཏན་འཇགས་མ་དངུལ་གྱི་སྐྱེད་འབབ་ནས་འདང་བ་ཞིག་ཡོང་རེ་ཡིན།
བརྒྱད་པ། བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས།
ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་བརྒྱུད་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་༡༡ དང་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་༣ ལྡི་ལིར་ཡོད་པའི་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་བཅས་བརྒྱུད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་དང༌། དབུས་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་ཁུངས་ནང་ཟླ་རེའི་ཤེས་བྱ་དུས་དེབ། བདུན་རེའི་བོད་མིའི་རང་དབང་གསར་ཤོག གལ་ཆེའི་ཆབ་སྲིད་དྲིལ་བསྒྲགས། དབྱིན་ཡིག་དུས་དེབ། ཟླ་རེའི་ཧིན་ཡིག་དུས་དེབ། དབྱིན་བོད་རྒྱ་ཧིན་བཞིའི་སྐད་ཡིག་ནང་དྲྭ་རྒྱ་དང༌། དྲྭ་རྒྱ་བརྒྱུད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན། དྷ་སའི་ཁུལ་བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན། འགྲེམས་སྟོན་ཚན་པ་བཅས་ཀྱི་བརྒྱུད་དྲིལ་བསྒྲགས་དང༌། སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁང་སོ་སོར་དབྱིན་ཇི་དང༌། ཇར་མན། ཨི་སི་པེ་ནི་ཤ། ཨུ་རུ་སུ། རྒྱ་ཡིག ཉི་ཧོང་བཅས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ནང་དྲྭ་རྒྱ་དང༌། གསར་འཕྲིན་དུས་དེབ་བཅས་ཀྱི་ལམ་ནས་དང༌། དེ་བཞིན་དོན་ཁང་ཁག་གསུམ་ནང་རྒྱ་སྐད་ཐོག་འབྲེལ་མཐུད་ལས་བྱེད་ཟུར་འཛུགས་ཀྱིས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཞུ་བཞིན་པ་ཡིན། འབྱུང་འགྱུར་ཡུལ་གྲུ་གང་སར་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་ལམ་ནས་གསན་གཟིགས་གཏམ་གླེང་ཐུབ་པའི་ཐབས་ལམ་Video Conference ཞེས་པའི་བརྒྱུད་ལམ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་འཆར་ཡོད། གཞན་ཡང་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག་དང་འབྲེལ་མཐུད་དང༌། གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཁག རྒྱ་རིགས་མང་ཚོགས། ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་དང་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་ཁག་ལ་འབྲེལ་བ་རྒྱུན་ལྡན་ཞུ་བཞིན་པ་བཅས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་མདོར་བསྡུས་རེ་སྙན་གསན་ཞུ་རྒྱུ་བཅས། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་བཀའ་ཤག་གིས་༢༠༡༠ ཕྱི་ཟླ་༨ ཚེས་༢༦ བཟང་པོར།། །།
ཕྱི་ལོ་༢༠༡༠ ཟླ་༨ ཚེས་༢༦ ཉིན་བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོའི་དབུ་འབྱེད་ཐོག་གནང་བའི་བཀའ་ཤག་གི་གཏམ་བཤད།